Chương trình ECHO-Pediatrics Bệnh viện Nhi Trung ương trong chiến lược phát triển cộng đồng học tập Nhi khoa hướng đến chăm sóc sức khỏe trẻ em Việt Nam

Trần Minh Điển, Cao Việt Tùng, Phạm Duy Hiền, Phan Hữu Phúc, Lê Hồng Nhung
Bệnh viện Nhi Trung ương

I. GIỚI THIỆU

Mô hình ECHO (Extension Community Healthcare Outcomes) được dịch là “Mở rộng chăm sóc sức khỏe cộng đồng”, là chương trình đào tạo, hỗ trợ y tế từ xa nhằm tạo sự công bằng trong chăm sóc sức khỏe cộng đồng (1).

Mô hình ECHO ra đời từ năm 2003 do GS Sanjeev Arora, chuyên gia về truyền nhiễm tại Đại học New Mexico, Hoa Kỳ sáng lập, nhằm ứng phó với dịch bệnh viêm gan C với 28000 người mắc tại vùng sâu, vùng xa tại bang New Mexico (2). Từ đó, mô hình đã được nhân rộng trên 195 quốc gia, 6 châu lục với 1000 hubs (trung tâm) và 33 superhubs (siêu trung tâm), đồng thời cam kết với Liên Hiệp Quốc (UN), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các quốc gia tại Châu Á, Châu Phi, Châu Mỹ La tinh trong ứng phó bệnh dịch, bệnh mạn tính như HIV, Ebola, Covid-19, Ung thư, Lao, viêm gan C, động kinh, tự kỷ, lão khoa… (2-12).

Năm 2019, Bệnh viện Nhi Trung ương đã trở thành hub ECHO, tới năm 2022 trở thành một superhub, cùng chung sứ mệnh và tầm nhìn với ECHO trong chiến lược chăm sóc sức khỏe cộng đồng, tạo sự công bằng trong chăm sóc sức khỏe trẻ em tại các vùng miền, đặc biệt vùng sâu vùng xa.

Mục tiêu:

1. Mục tiêu chung:

Tăng cường chăm sóc và cải thiện sức khỏe trẻ em, ưu tiên vùng sâu, vùng xa, nơi y tế kém phát triển.

2. Mục tiêu cụ thể của mô hình ECHO-Pediatrics:

• Nâng cao năng lực cho nhân viên y tế tại cơ sở y tế tuyến tỉnh, tuyến huyện về dự phòng, sàng lọc, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý nhi khoa.
• Xây dựng mô hình ứng phó dịch bệnh và phương thức điều trị các bệnh mạn tính, bệnh đặc thù tại địa phương.

II. PHƯƠNG PHÁP TRIỂN KHAI

• Kết nối Bệnh viện Nhi Trung ương với khoảng 500 bệnh viện trong đề án Khám chữa bệnh từ xa.
• Phối hợp với 18 Bệnh viện vệ tinh của Bệnh viện Nhi trung ương để tổng hợp số liệu báo cáo về mô hình bệnh trẻ em, tỷ suất tử vong… tại địa phương.
• Sử dụng mô hình ECHO trong xây dựng cộng đồng học tập Nhi khoa gồm 30 chuyên khoa khác nhau.
• Áp dụng iECHO trong các chương trình trực tuyến với các chủ đề về các bệnh dịch tái nổi, mới nổi như Covid 19, Tay- chân- miệng, Ho gà, Cúm, Số xuất huyết, Bạch hầu…nhằm ứng phó kịp thời bệnh dịch tại địa phương.

III. KẾT QUẢ

Tháng 2 năm 2020, Bệnh viện là trung tâm ECHO đầu tiên trên thế giới thực hiện chương trình “Ứng phó Covid-19 bằng dụng cụ phòng hộ PPE”, được GS Sanjeev Arora, chủ tịch ECHO, ĐH New Mexico trích dẫn trong tạp chí Forbes trong đó Bệnh viện Nhi Trung ương là hub đầu tiên trên thế giới tổ chức khóa đào tạo theo mô hình ECHO ứng phó với dịch Covid-19. Từ đó ECHO và WHO phối hợp khởi động chương trình này tại các quốc gia khác trong hệ thống ECHO Global.

https://www.forbes.com/sites/ashoka/2020/08/14/lessons-from-the-frontlines-preparing-a-global-vaccine-workforce/?sh=7986e7ab139a

Sau 4 năm triển khai, Chương trình ECHO-Pediatrics, Bệnh viện Nhi Trung ương đã thực hiện 42 khóa học đào tạo trực tuyến, cấp CME cho hơn 6000 nhân viên y tế trong hệ thống khám chữa bệnh từ xa và hệ thống bệnh viện vệ tinh. Như vậy có ít nhất 180.000 trẻ em được khám bệnh mỗi ngày, tức khoảng 60 triệu lượt trẻ em được khám hàng năm, từ nguồn nhân lực được đào tạo, chuyển giao kỹ thuật từ Bệnh viện Nhi Trung ương, góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh Nhi khoa tại tuyến cơ sở.

Năm 2023, Bệnh viện đã tích cực xây dựng mối quan hệ hợp tác giữa Bộ Y tế và viện ECHO-Đại học New Mexico. Hai bên đã ký hợp tác Bản ghi nhớ (MOU), trong đó Cục Quản lý khám, chữa bệnh – Bộ Y tế là đơn vị đầu mối tiếp nhận và điều phối chương trình trong chiến lược giảm tỷ lệ tử vong do gánh nặng bệnh tật mang lại từ bệnh không lây nhiễm như ung thư, tăng huyết áp, đái tháo đường tại cộng đồng.

 Bệnh viện tham gia đóng góp và hợp tác nghiên cứu trong hệ thống ECHO Global với các nghiên cứu đa trung tâm. Hiện nay, hệ thống ECHO Global đã có tổng cộng gần 600 nghiên cứu được công bố trên các tạp chí trong hệ thống ISI và Scorpus. Trong đó, các nghiên cứu tập trung hướng đến nghiên cứu hiệu quả điều trị bệnh nhân từ các bác sĩ tuyến đầu được đào tạo theo mô hình ECHO, nghiên cứu tác động của mô hình ECHO đến chăm sóc sức khỏe cộng đồng, nghiên cứu triển khai, nghiên cứu can thiệp, nghiên cứu chi phí- hiệu quả …

Các xuất bản ECHO trên thế giới và Việt Nam

Các báo cáo và nghiên cứu mô hình ECHO tại Bệnh viện Nhi Trung ương

1. Innovative strategies and future technologies in Pediatrics: Telemedicine Project in Vietnam National Children’s Hospital Thai Pediatric Journal, 2018. 25(2): p. 1.

2. Combination between digital health and Telemedicine in Vietnam National Children’s Hospital. Thai Pediatric Journal, 2019. 26(2): p. 2.

3. Pediatric radiology capacity building in Northern Vietnam. in WONCA World Rural Health Conference 2019. Albuquerque, N.M.

4. Use of Project ECHO Telementoring Model in Continuing Medical Education for Pediatricians in Vietnam: Preliminary Results, Health Service Insight (Q3, IF: 1.32) https://doi.org/10. 1177/ 1178 63 292 11036855.

5. Feasibility, acceptability, and sustainability of Project ECHO to expand capacity for pediatricians in Vietnam, BMC Health Service Research, (2021) 21:1317; (Q1; IF: 3.24) https:// doi .org/10.1186/ s12913-021-07311-5

6. Hiệu quả mô hình ECHO đối với Đào tạo Y khoa liên tục theo phương pháp đánh giá của Moore, Tạp chí Y học dự phòng (Vietnam Journal of Preventive Medicine, Tập 31, số 9-2021)

IV. KẾT LUẬN

Bệnh viện Nhi Trung ương cam kết thực hiện tư vấn, chuyển giao mô hình ECHO tới các bệnh viện, đơn vị có nhiệm vụ đào tạo y khoa cho hệ thống. Dự án tiếp tục chung tay với ngành y tế ứng phó với các gánh nặng bệnh tật mà Việt Nam đang đối mặt như ung thư, bệnh thần kinh, tâm thần, thận mạn tính, lao, HIV, bệnh hệ thống…cùng hướng tới mục tiêu chung của Project ECHO là “Chăm sóc và bảo vệ sức khỏe 1 tỷ người dân đến năm 2025”, thực hiện các mục tiêu của Chính phủ với Liên Hiệp Quốc (UN), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trong các vấn đề phát triển bền vững liên quan đến chăm sóc sức khỏe người dân Việt Nam.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Zhou C, Crawford A, Serhal E, Kurdyak P, Sockalingam S. The Impact of Project ECHO on Participant and Patient Outcomes: A Systematic Review. Academic medicine : journal of the Association of American Medical Colleges. 2016;91(10):1439-61.

2. Arora S, Thornton K, Murata G, Deming P, Kalishman S, Dion D, et al. Outcomes of treatment for hepatitis C virus infection by primary care providers. The New England journal of medicine. 2011;364(23):2199-207.

3. Struminger B, Arora S, Zalud-Cerrato S, Lowrance D, Ellerbrock T. Building virtual communities of practice for health. Lancet (London, England). 2017;390(10095):632-4.4. Bikinesi L, O’Bryan G, Roscoe C, Mekonen T, Shoopala N, Mengistu AT, et al. Implementation and evaluation of a Project ECHO telementoring program for the Namibian HIV workforce. Human resources for health. 2020;18(1):61.

5. Dr. Sanjjeev Arora DCMAG, Dr. Summer Kalishman. Academic health center management of chronic disease through knowledge network: Project ECHO. In: Health No, editor. Acad Med2007. p. 13.

6. Boynton K FA, Box T, et al. . Inflammatory bowel disease education: I can hear the extension for community healthcare outcomes. Inflamm Bowel Dis 2012;21:1.

7. Catic A MM, Lipsitz L. ECHO-AGE. ECHO -AGE video-consultation program to bring geriatric expertise to long-term care. Annual Scientific Meeting of the American Geriatrics Society: Grapevine, TX.; 2013.

8. Davis R ST, Morrow C, Watson N, True M. . Air Force Diabetes Centre of Excellence Project ECHO: Successful telemedicine with a global reach. Boston: 75th Scientific Sessions of the American Diabetes Association; 2015.

9. Deming P TK, Kalishman S, Murata G, Arora S. Project ECHO. A novel model for clinical pharmacists in a multidisciplinary telehealth care network for rural and underserved communities. Albuquerque, NM: American College of Clinical Pharmacy Annual Meeting; 2013.

10. Dubin RE FJ, Taenzer P, et al. ECHO Ontario Chronic Pain & Opioid Stewardship: . Providing access and building capacity for primary care providers in underserviced, rural, and remote communities. . 2015;209:7.

11. Frank JW CE, Fagan KM. Evaluation of a telementoring intervention for pain management in the Veterans Health Administration. Pain Med. 2015;16:10.

12. Katzman J CG, Duhigg D, Boyle J, Olivas C. UNM ECHO pain and headache program. 54th Annual Scientific Meeting of the American Headache Society: Los Angeles, CA.; 2012.

POSTER CHƯƠNG TRÌNH ECHO-PEDIATRICS BỆNH VIỆN NHI TRUNG ƯƠNG

TS. Lê Hồng Nhung – Trung tâm Chỉ đạo tuyến
KS. Hoàng Ngọc Thạch – Phòng Thông tin điện tử – VĐT&NCSKTE