I. Định nghĩa
Đau đầu là cảm giác đau vùng đầu và cảm giác đau này không có sự phân bố theo các vùng cảm giác của thần kinh.
Đau đầu là triệu chứng thường gặp, 10% số trẻ đến phòng khám thần kinh với lí do đau đầu, trong số đó 40% ở dưới 7 tuổi.
II.Sự phân bố thần kinh cảm giác của vùng đầu và mặt.
Vùng đầu và cổ được các thần kinh cảm giác sau đây chi phối:
– Vùng mặt và các xoang, hốc mắt: thần kinh tam thoa ( dây V) với 3 nhánh V1, V2, V3 chi phối toàn bộ vùng mặt.
– Da đầu: thần kinh chẩm lớn và chẩm nhỏ.
– Vùng sau tai: thần kinh tai lớn.
– Vùng cổ: các rễ cổ C2, C3, C4.
-Trong sọ: vùng màng não trên lều do thần kinh tam thoa, vùng dưới lều do thần kinh thiệt hầu chi phối. Nhu mô não không có các cơ quan cảm thụ đau, tuy nhiên các mạch máu, nhất là các xoang tĩnh mạch trong não rất nhạy cảm với cảm giác căng hay co kéo.
Bảng 1. Các nguyên nhân đau đầu ở trẻ em.
A. Đau đầu do mạch máu.
– Đau nửa đầu ( migrain).
– Dị dạng động tĩnh mạch.
– Cao huyết áp, huyết khối tĩnh mạch, thiếu oxy, tăng khí cacbon.
B.Đau đầu do sự kéo căng, tăng áp lực sọ não
-Chảy máu nội sọ.
-Khối choán chỗ nội sọ, giả u não, phù não.
-Não úng thuỷ.
-Sau chọc dịch não tuỷ
C Do sự co bóp của cơ.
-Động kinh
D. Yêu tố bệnh tinh thần : trầm cảm, ám ảnh sợ, giả ốm., căng thẳng thần kinh.
E. Các bệnh khác:
Viêm phần mềm của đầu
Viêm khớp thái dương hàm.
Sốt, viêm dây thần kinh, viêm màng não, viêm
Bệnh não rối loạn chuyển hoá.
Căng thẳng mắt.
III.Sinh bệnh hoc.
Bộ não bản thân không đau, hệ thống mạch máu nội sọ, xoang tĩnh mạch của các màng trong não, màng não rất nhậy cảm với cảm giác căng hay co kéo. Sự giãn, co thắt, sự căng, tổ chức phần mềm của đầu và cổ cũng nhậy cảm với đau
IV. Lâm sàng.
1.Đau đầu cấp tính
Đau lan toả, đau liên tục, kết hợp buồn nôn, nôn, chóng mặt.Có thể liên quan đến hội chứng tăng áp lực sọ não, thay đổi ý thức, có thể có triệu chứng thần kinh khu trú hoặc không còn tuỳ thuộc nguyên nhân, vị trí tổn thương.
Chọc dò dịch não tuỷ sau khi soi đáy mắt hoặc chup cắt lớp vi tính để loại trừ u não, hoặc chỉ khi nghi ngờ viêm màng não, xuất huyết não.
Điều trị nguyên nhân: an thần giảm đau, cho đến khi tìm được nguyên nhân.
Tài liệu hoàn chỉnh ( Xem tệp đính kèm)