Nang ống mật chủ ở là bệnh khá thường gặp ở trẻ em. Bệnh này được chẩn đoán xác định khi đường mật ngoài gan và/hoặc trong gan giãn bất thường mà không có nguyên nhân tắc mật. Triệu chứng hay gặp nhất là đau bụng, có thể kèm theo nôn. Một số ít bệnh nhân có thể có vàng da, sốt, bụng chướng, sờ thấy khối ở hạ sườn phải. Nếu không được điều trị, bệnh có thể tiến triển dẫn đến xơ gan, suy gan, ung thư đường mật.
Phương pháp kinh điển điều trị nang ống mật chủ là phẫu thuật mở bụng cắt nang ống mật chủ và nối ống gan chung với ruột. Để thực hiện mổ mở cần vết rạch thành bụng dài 12-15cm ở hạ sườn phải, gây nên sang chấn cao và sẹo mổ dài (Hình 1).
Từ năm 2007, bệnh viện nhi trung ương đã áp dụng phẫu thuật nội soi điều trị nang ống mật chủ cho kết quả tốt, làm giảm sang chấn hơn so với mổ mở và thẩm mỹ sau mổ tốt hơn. Trong phẫu thuật nội soi thông thường điều trị nang ống mật chủ, phẫu thuật viên rạch da ở 4 chỗ khác nhau để đặt các cổng vào (port) cho các dụng cụ nội soi. Mặc dù đã giảm sang chấn và có ưu thế thẩm mỹ đáng kể so với mổ mở, phẫu thuật nội soi thông thường vẫn để lại 3-4 sẹo nhỏ 5-6mm ở thành bụng sau mổ (Hình 2).
Hình 2: sẹo sau mổ nội soi thông thường 4 lỗ điều trị nang ống mật chủ
Phẫu thuật nội soi chỉ một vết mổ qua rốn là kỹ thuật mới được phát triển những năm gần đây. Trong kỹ thuật này, các dụng cụ phẫu thuật được đưa vào ổ bụng và thao tác qua 1 vết mổ nhỏ duy nhất ở rốn . Kỹ thuật này có ưu điểm đặc biêt về thẩm mỹ, sau phẫu thuật bệnh nhân coi như không có sẹo mổ vì rốn là một sẹo tự nhiên của cơ thể sẽ giấu được vết mổ. Tuy nhiên kỹ thuật này khó thực hiện hơn rất nhiều so với phẫu thuật nội soi thông thường nên chủ yếu mới được ứng dụng hạn chế ở các ca mổ không phức tạp.
Bệnh viện Nhi trung ương đã ứng dụng thành công phẫu thuật nội soi chỉ môt vết mổ qua rốn (còn được gọi là phẫu thuật nội soi một đường rạch – Single Incision Laparoscopic Surgery – SILS) từ năm 2012 trong điều trị nang ống mật chủ ở trẻ em. Đây là một kỹ thuật phức tạp và khó thực hịên. Hiện tại trên toàn thế giới mới chỉ có 2 trung tâm thực hiện được SILS trong điều trị nang ống mật chủ ở trẻ em và bệnh viện Nhi Trung ương tự hào là một trong 2 trung tâm này. Cho đến nay bệnh viện nhi Trung ương đã phẫu thuật cho trên 70 bệnh nhi bị nang ống mật chủ bằng kỹ thuật này với kết quả bước đầu rất tốt. Sau phẫu thuật bệnh nhân coi như không có sẹo mổ (Hình 3).
Kết quả ứng dụng SILS cho nang ống mật chủ tại bệnh viện Nhi Trung ương đã được tiến sĩ Trần Ngọc Sơn, người thực hiện chính của phẫu thuật này, báo cáo tại Hội nghị phẫu thuật nhi thế giới năm 2013 và các hội nghị chuyên ngành trong nước (Hội nghi phẫu thuật nhi Việt nam 2013, Hội nghị ngoại khoa và phẫu thuật nội soi toàn quốc 2013), được các chuyên gia quốc tế và trong nước đánh giá rất cao.
Ứng dụng thành công phẫu thuật nội soi chỉ một vết mổ qua rốn là một bước tiến mới trong điều trị nang ống mật chủ, đem lạị sự hài lòng tốt hơn cho người bệnh và gia đình, đồng thời là minh chứng cho các nỗ lực không ngừng của các bác sĩ bệnh viện Nhi trung ương trong công tác nghiên cứu khoa học, ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến mới nhất nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khoẻ cho trẻ em Việt nam.
