Ngày 22/12 vừa qua, Bộ Y tế đã tổ chức “Hội nghị tổng kết công tác chăm sóc sức khoẻ bà mẹ, trẻ em năm 2023” và triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2024. Tại Hội nghi, Bệnh viện Nhi Trung ương tham gia báo cáo về chủ đề “Kết quả triển khai chương trình khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em dưới 24 tháng tuổi”.
Phát biểu tại Hội nghị, GS.TS Trần Văn Thuấn – Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết: Trong năm qua, đội ngũ cán bộ y tế nói chung và mạng lưới chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, chăm sóc sức khỏe sinh sản trên toàn quốc đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách để hoàn thành nhiệm vụ trọng tâm mà Chính phủ và Bộ Y tế giao. Năm 2023 là năm đột phá trong việc xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật và các hướng dẫn chuyên môn; hợp tác quốc tế cũng được củng cố hơn. Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, chương trình giảm nghèo bền vững đã được đẩy mạnh triển khai từ trung ương đến địa phương.
Tuy nhiên, theo GS.TS Trần Văn Thuấn, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, sức khỏe sinh sản còn gặp nhiều tồn tại, hạn chế như: tử vong mẹ, tử vong trẻ em có sự chênh lệch khác biệt rất lớn gấp 2-3 lần giữa các vùng miền, giữa thành thị và nông thôn, giữa đồng bằng và miền núi, giữa các nhóm dân tộc. Tình trạng suy dinh dưỡng vẫn còn cao ở một số khu vực, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Trong khi đó, tỷ lệ thừa cân béo phì ở trẻ em lại có xu hướng gia tăng ở khu vực đồng bằng và thành thị. Tỷ lệ phụ nữ mắc và tử vong do các bệnh không lây nhiễm đặc biệt là ung thư vú, ung thư cổ tử cung, tăng huyết áp, đái tháo đường thai kỳ có xu hướng gia tăng…
Tại Hội nghị, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn đề nghị các đại biểu tập trung báo cáo, đánh giá nhìn nhận những kết quả đạt được trong năm 2023; nghiêm túc, thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, đồng thời đề ra phướng hướng, giải pháp trong thời gian tới để hướng tới đạt được các mục tiêu, nhiệm vụ đã đặt ra của công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em.
Bệnh viện Nhi Trung ương với vai trò là đơn vị đầu ngành chỉ đạo tuyến Nhi khoa đã được Bộ Y tế giao trọng trách về việc đào tạo, chuyển giao kỹ thuật trong lĩnh vực Nhi khoa cho 28 tỉnh/thành phố khu vực phía Bắc.
Báo cáo tổng kết dự án “Hướng dẫn khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em dưới 24 tháng tuổi”, TS.BS Lê Hồng Nhung – Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: Giai đoạn đầu đời từ 0 – 24 tháng tuổi là giai đoạn đặc biệt quan trọng, cần được khám sức khoẻ định kỳ nhằm phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường, xử trí kịp thời và tư vấn hướng dẫn cha mẹ cách chăm sóc nhằm giúp trẻ được phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần và vận động. Trong 1 năm vừa qua, Bệnh viện Nhi Trung ương đã triển khai dự án với 4 mục tiêu cụ thể là: Xây dựng chương trình và biên soạn tài liệu đào tạo; Tổ chức các lớp tập huấn giảng viên tuyến tỉnh về khám sức khỏe định kỳ cho trẻ dưới 24 tháng tuổi cho 50 tỉnh/thành phố; Tập huấn giám sát viên cho 4 bệnh viện được Bộ Y tế phân công; Giám sát và hỗ trợ chuyên môn tại cơ sở y tế tuyến xã thuộc dự án.
Theo đó, chương trình “Hướng dẫn khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em dưới 24 tháng tuổi” chia thành 6 phần, thể hiện 2 nội dung chính:
- Đánh giá chung về sự phát triển thể chất và tinh thần vận động trẻ dưới 24 tháng.
- Đánh giá bằng bảng kiểm về thể chất và tinh thần theo từng giai đoạn dựa trên đặc điểm sinh lý phát triển của trẻ em qua các giai đoạn: 4-6 tháng, 7-9 tháng, 10-12 tháng, 13-18 tháng, 19-23 tháng tuổi.
Trong năm 2023, chương trình đã tổ chức được 10 lớp tập huấn cho cho giảng viên tuyến tỉnh với 258 học viên đến từ các trung tâm kiểm soát bệnh tật, bệnh viện Nhi, Sản – Nhi, các trường đại học, cao đẳng y tế ở 50/63 tỉnh thành trên cả nước; 02 lớp tập huấn giám sát viên cho 4 bệnh viện được Bộ Y tế phân công, giám sát, hỗ trợ kỹ thuật tại một số xã, huyện thuộc 4 tỉnh Lào Cai, Gia Lai, Bạc Liêu, Yên Bái.
Bệnh viện Nhi Trung ương cũng đã cùng các chuyên gia đầu ngành Nhi khoa và Hội đồng khoa học cấp cơ sở thẩm định, góp ý. Sau đó bộ công cụ bảng kiểm được chỉnh sửa, thử nghiệm trước khi tiến hành chính thức đưa vào hoạt động tập huấn. Cuốn tài liệu “Hướng dẫn khám sức khỏe định kỳ trẻ em dưới 24 tháng tuổi” đã được Bộ Y tế phê duyệt cho phép áp dụng triển khai nhân rộng từ tháng 5/2023. Sử dụng tài liệu hướng dẫn này đúng cách sẽ góp phần thay đổi nhận thức và cách thức hoạt động của nhân viên y tế tuyến cơ sở (tuyến xã và thôn bản) trong việc tiếp cận công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu dành cho trẻ em ở lứa tuổi ngoài sơ sinh đến 24 tháng.
Mặc dù vẫn còn tồn tại những khó khăn, thách thức trong công tác triển khai do nguồn lực hạn chế, Bệnh viện Nhi Trung ương sẽ tiếp tục nỗ lực cùng với Bộ Y tế tổ chức các lớp đào tạo giảng viên, giám sát viên, hỗ trợ chuyên môn cũng như hướng dẫn tổ chức khám sức khỏe cho trẻ dưới 24 tháng tại tuyến huyện, xã, nhằm góp phần nâng cao chất lượng khám sàng lọc bệnh tật Nhi khoa và chuyển tuyến đúng cách ngay tại tuyến y tế cơ bản là tuyến huyện, tuyến xã.
Cũng tại Hội nghị tổng kết công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em năm 2023, phương hướng nhiệm vụ năm 2024, Bộ Y tế nhấn mạnh: Trong năm 2024, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em tập trung hướng đến mục tiêu: Cải thiện sức khỏe bà mẹ, trẻ em, sức khỏe sinh sản của người dân, tập trung vào giảm sự khác biệt giữa các vùng miền về tử vong mẹ, tử vong sơ sinh, trẻ em và tình trạng dinh dưỡng ở bà mẹ, trẻ em. Đồng thời tăng cường tiếp cận và nâng cao chất lượng dự phòng các bệnh lây truyền từ cha mẹ sang con, dự phòng và sàng lọc ung thư cổ tử cung, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho những đối tượng thiệt thòi/dễ bị tổn thương như: vị thành niên; công nhân lao động chưa kết hôn trong các khu công nghiệp, khu chế xuất; người khuyết tật, người bị xâm hại tình dục…
Trà My – Phòng Thông tin điện tử