Bé trai 2 tuổi suy hô hấp nặng do uống nhầm dầu thắp đèn – Khuyến cáo tuyệt đối không gây nôn khi sơ cứu

Uống nhầm dầu thắp đèn là một trong những tai nạn sinh hoạt nguy hiểm ở trẻ nhỏ, có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng về hô hấp, thần kinh và tim mạch. Từ đầu năm 2025 đến nay, khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận 4 trường hợp ngộ độc dầu thắp đèn, trong đó có 3 trẻ suy hô hấp nặng kèm theo tổn thương thần kinh. Các bác sĩ đặc biệt nhấn mạnh, sai lầm phổ biến trong sơ cứu ban đầu là cố gắng gây nôn cho trẻ. Hành động này có thể khiến tình trạng của trẻ trầm trọng hơn, dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc.

Bé trai 2 tuổi suy hô hấp nặng do uống nhầm dầu thắp đèn bàn thờ

Ngày 7/11 vừa qua, bệnh nhi H.Đ 2 tuổi (ở Hà Nội), nhập viện do uống nhầm dầu thắp đèn bàn thờ được gia đình đặt ở dưới đất. Sau khi phát hiện sự việc, người nhà đã cố gắng móc họng để gây nôn cho trẻ, sau đó mới đưa đến bệnh viện gần nhà để sơ cứu.

ThS.BS Trần Thị Mỹ Hạnh – Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: Gây nôn thường là phản xạ đầu tiên của nhiều phụ huynh khi thấy con uống nhầm dầu thắp đèn, nhưng chính hành động này có thể khiến trẻ hít sặc dầu vào phổi, làm tình trạng nặng nề hơn. Tại cơ sở y tế địa phương, mặc dù bé H.Đ đã được hỗ trợ thở oxy, nhưng tình trạng không cải thiện. Trẻ được chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng khó thở, thở nhanh, tím tái, suy hô hấp nặng. Các bác sĩ đã nhanh chóng đặt nội khí quản và cho trẻ thở máy. May mắn, sau 4 ngày điều trị tích cực, bé H.Đ đã qua cơn nguy kịch, được rút ống nội khí quản và có thể tự thở, huyết động và các chỉ số sinh tồn ổn định. Dù vậy, chức năng hô hấp của trẻ vẫn cần được theo dõi chặt chẽ trong thời gian tới.

ThS.BS Trần Thị Mỹ Hạnh – Khoa Điều trị tích cực Nội khoa thăm khám cho bé H.Đ

Uống nhầm dầu thắp đèn nguy hiểm thế nào? Vì sao không được gây nôn khi sơ cứu?

Tai nạn trẻ uống nhầm dầu thắp đèn thường xuất phát từ sự bất cẩn của người lớn. Hiện nay, dầu thắp đèn được sản xuất với nhiều màu sắc bắt mắt, dễ gây nhầm lẫn với các loại nước giải khát. Thêm vào đó là thói quen sử dụng các vật dụng quen thuộc như chai nước, cốc, bát để đựng dầu và đặt gần khu vực sinh hoạt chung, nhất là trên bàn thờ, càng làm tăng nguy cơ trẻ nhỏ uống nhầm và gặp nguy hiểm.

Dầu thắp đèn là một Hydrocacbon dễ bay hơi, có độc tính cao. Khi trẻ uống phải dầu thắp đèn, hơi độc của hóa chất rất dễ xâm nhập vào phổi, gây suy hô hấp, kèm theo các tổn thương tim mạch, thần kinh. Trẻ có thể bị suy hô hấp từ vừa đến nặng, co giật, thậm chí hôn mê.

Trẻ uống nhầm dầu thắp đèn, cha mẹ tuyệt đối không được móc họng để gây nôn khi đường thở chưa được bảo vệ. Việc cố gắng móc họng để gây nôn sẽ làm tăng nguy cơ hít sặc. Khi đó, hơi dầu sẽ xâm nhập sâu vào phổi, gây ra tình trạng viêm phổi hít, khiến hệ hô hấp tổn thương nghiêm trọng hơn.

Dầu thắp đèn có nhiều màu sắc bắt mắt, giống với các loại nước giải khát, khiến trẻ dễ uống nhầm (ảnh minh họa)

Bác sĩ khuyến cáo cách xử trí khi uống nhầm dầu thắp đèn và phòng tránh ngộ độc hóa chất ở trẻ em như sau:

• Khi phát hiện trẻ uống nhầm dầu thắp đèn: Gia đình cần giữ bình tĩnh, tuyệt đối không gây nôn, không cho trẻ uống thêm nước hay bất kỳ chất lỏng nào khác. Cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được xử trí đúng và kịp thời.
• Giám sát chặt chẽ trẻ nhỏ trong quá trình vui chơi hoặc sinh hoạt hàng ngày.
• Để hóa chất xa tầm tay trẻ em: Luôn cất giữ thuốc, hóa chất, dầu thắp đèn trong tủ có khóa an toàn, đặt trên cao, xa tầm tay của trẻ.
• Không đựng dầu thắp đèn, hóa chất trong chai lọ quen thuộc như vỏ chai nước uống, chai nước ngọt hay các loại chai lọ có màu sắc bắt mắt, dễ gây nhầm lẫn.
• Giáo dục trẻ không được tự ý ăn uống bất cứ thứ gì không rõ nguồn gốc và khi chưa có sự cho phép của người lớn.

Trường hợp ngộ độc của bệnh nhi này một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ ngộ độc dầu thắp đèn cũng như các hóa chất trong sinh hoạt hàng ngày: thuốc diệt chuột, chất tẩy rửa,… Dù đã được cảnh báo nhiều lần, những tai nạn sinh hoạt như trên vẫn liên tục xảy ra, để lại hậu quả nặng nề cho trẻ và gia đình. Do đó, việc nâng cao nhận thức và chủ động tạo ra một môi trường sống an toàn là biện pháp tốt nhất nhằm giảm thiểu những tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra.

Phòng Thông tin điện tử – Viện ĐT&NCSKTE