Dù rất hoảng loạn khi thấy con trai 2 tuổi rưỡi hóc hạt vải, chị Lan (ở Hòa Bình) vẫn kịp nhớ lại cách xử trí khi trẻ hóc dị vật xem được trên ti vi để làm theo, nhờ đó may mắn cứu được con thoát khỏi nguy hiểm.
Bệnh nhân là cháu Bùi Gia Huy, vào khoa Cấp cứu – Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương trong đêm 20/6 với tình trạng xuất tiết đờm dãi nhiều, xây xước vùng miệng.
Theo gia đình kể, khi đang ăn quả vải cùng mọi người, đột nhiên cháu Minh ho sặc sụa, tím tái và khó thở. Mẹ cháu hoảng hốt theo phản xạ vội móc tay vào miệng con, vô tình khiến cháu càng khó thở, tím tái và chảy máu vùng miệng.
“Dù khi ấy vô cùng sợ hãi nhưng tôi chợt nhớ đến kỹ thuật xử trí dị vật đã từng được xem trên ti vi do các bác sỹ Bệnh viện Nhi Trung ương hướng dẫn. Tôi liền cho cháu nằm sấp đầu thấp đồng thời vỗ vào lưng, sau đó cho cháu nằm ngửa và ấn vào vùng ngực của bé mấy nhát. Sau khi thực hiện 2 động tác trên, hạt vải đã bật ra ngoài, sau đó cháu khóc to, đỡ khó thở và tím tái”. Mẹ cháu kể lại.
Khi thăm khám tại khoa Cấp cứu – Chống độc, kết quả cho thấy cháu bé hồng hào, không khó thở, chỉ số bão hòa oxy máu trong giới hạn bình thường. Bé Huy được hút dịch mũi miệng, cầm máu vết thương vùng miệng, chụp X quang phổi. Sau kiểm tra, các bác sỹ kết luận tình trạng sức khỏe của bé đã ổn định.
Trẻ bị suy hô hấp do dị vật đường thở hoàn toàn có thể tử vong trước khi đến bệnh viện nếu không được xử trí kịp thời và đúng kỹ thuật. Trong trường hợp này, điều may mắn là mẹ cháu bé đã kịp nhớ ra cách xử trí xem được trên ti vi và thực hiện đúng cách, cứu sống con mình. Do đó, gia đình cần lưu ý:
Các dấu hiệu: nếu trẻ đột ngột ho sặc sụa, khó thở và tím tái sau khi ăn uống, bố mẹ phải nghĩ đến trường hợp trẻ bị dị vật đường thở.
Lứa tuổi thường mắc: Dị vật đường thở thường gặp ở trẻ nhỏ từ 1 đến 3 tuổi. Các loại dị vật thường gặp là hạt dưa hấu, lạc, mảnh xương (heo, cá), thạch hoặc 1 số đồ vật như nắp bút, kim băng… Ở độ tuổi này trẻ thường tò mò, thích cho vào miệng những vật cầm chơi
Phòng tránh: Tránh cho trẻ nhỏ ăn các dễ hóc như vải, lạc, đỗ … đặc biệt là thạch, tránh cho trẻ ngậm đồ ăn vào miệng. Không nên ép trẻ ăn uống khi trẻ đang khóc. Không đùa giỡn với trẻ khi trẻ đang ngậm thức ăn trong miệng.
Cách xử trí: Khi nghĩ tới bị dị vật đường thở, phải nhanh chóng xử trí để tránh trẻ bị ngạt thở.
– Nếu trẻ tỉnh táo, không khó thở, không tím tái và ho có hiệu quả thì nên khuyến khích trẻ ho để tống dị vật ra ngoài.
– Nếu trẻ khó thở, tím tái, ho không hiệu quả ( ho yếu) thì ngay lập tức tiến hành thực hiện động tác vỗ lưng và ấn ngực. Đặt trẻ dọc theo tay người cấp cứu cho trẻ nầm sấp đầu thấp đồng thời tiến hành vỗ lưng 5 lần và nếu di vật vẫn không bật ra ngoài được thì lật ngược cho trẻ nằm ngửa đầu thấp và ấn ngực trẻ 5 lần cho đến khi di vật được đẩy ra ngoài.
– Tránh móc dị vật nếu không quan sát đuợc rõ vì có thể làm dị vật xâm nhập sâu hơn vào đường thở và làm cho trẻ suy hô hấp nặng hơn.
Cấp cứu dị vật đường thở: kỹ thuật vỗ lưng và ấn ngực
Ths.BS Ngô Anh Vinh
* Tên bệnh nhi đã được thay đổi