Cúm A là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính thường gặp ở trẻ em. Các biến chứng nặng do cúm A có thể gây viêm phổi, suy hô hấp, viêm cơ tim cấp, suy chức năng đa cơ quan, thậm chí gây tử vong. Trường hợp bé gái Q.A (6 tuổi, ở Hà Nội) mắc cúm A/H3 với hàng loạt biến chứng nặng hiếm gặp như: nhiễm khuẩn huyết, cơn bão cytokine, viêm cơ tim cấp, tiêu cơ vân cấp, tổn thương đa cơ quan vừa được các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương cứu sống thành công đã phản ánh mức độ phức tạp và nguy hiểm của bệnh, nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời.
Bệnh nhi được điều trị tại Khoa Điều trị tích cực Nội khoa – Bệnh viện Nhi Trung ương
Bệnh nhi mắc Cúm A với biến chứng nặng và hiếm gặp
Bố mẹ bệnh nhi cho biết trước đó trẻ chưa được tiêm phòng cúm mùa. Trẻ khởi phát với các triệu chứng thường gặp của cúm như: ho, sốt, chảy mũi. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn, trẻ mệt nhiều hơn và được gia đình đưa vào bệnh viện địa phương trong tình trạng suy tim, theo dõi viêm cơ tim tối cấp. Do bệnh diễn biến nặng nên trẻ đã nhanh chóng được chuyển đến khoa Điều trị tích cực Nội khoa – Bệnh viện Nhi Trung ương để tiếp tục điều trị.
Tại đây, qua thăm khám lâm sàng và thực hiện các thăm dò chuyên sâu, các bác sĩ chẩn đoán trẻ mắc cúm A/H3 kèm theo nhiều biến chứng nặng bao gồm: viêm cơ tim tối cấp, tiêu cơ vân, tổn thương thận cấp và bão cytokine – phản ứng viêm toàn thân quá mức. Trẻ không đáp ứng với các thuốc và các biện pháp điều trị hỗ trợ thông thường.
Theo PGS.TS Tạ Anh Tuấn – Trưởng khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương: “Tổn thương các cơ quan trong trường hợp này xuất phát từ hai nguyên nhân. Thứ nhất là do vi rút cúm gây tổn thương trực tiếp. Thứ hai là do bão cytokine, khi phản ứng viêm của cơ thể diễn ra quá mạnh, dẫn đến suy chức năng các cơ quan một cách lặng lẽ nhưng rất nặng nề. Bên cạnh đó, nhiễm cúm còn làm tăng nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn, khiến tình trạng trở nên phức tạp và trầm trọng hơn”.
PGS.TS Tạ Anh Tuấn đánh giá đây là ca bệnh phức tạp, cần sự phối hợp điều trị của nhiều chuyên khoa
Phối hợp đa chuyên khoa, hồi sức tích cực cứu sống bệnh nhi
Trước tình trạng nguy kịch của bệnh nhi, dưới sự chỉ đạo của Ban lãnh đạo Bệnh viện, buổi hội chẩn gồm các chuyên khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Tim mạch, Thận – Tiết niệu, Bệnh nhiệt đới đã ngay lập tức được diễn ra. Sau khi đánh giá toàn diện, các bác sĩ thống nhất chẩn đoán: bệnh nhi nhiễm khuẩn huyết, viêm cơ tim, sốc mất bù, tiêu cơ vân nặng có cơn bão cytokine biến chứng suy đa cơ quan.
“Do không đáp ứng với các biện pháp điều trị nội khoa, bệnh nhi được chỉ định áp dụng đồng thời nhiều biện pháp hồi sức chuyên sâu như: thở máy, ECMO (tim phổi nhân tạo), lọc máu liên tục kết hợp với lọc máu hấp phụ, thay huyết tương và IVIG (globulin miễn dịch), thuốc kháng vi rút cúm và kháng sinh mạnh phổ rộng. Trong suốt quá trình điều trị, bệnh nhi được theo dõi chặt chẽ chức năng tim mỗi ngày với sự phối hợp của chuyên khoa Tim mạch để đánh giá mức độ hồi phục.” – ThS.BS Trần Đăng Xoay – Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết.
TS.BS Trần Đăng Xoay thăm khám cho bệnh nhi
Nhờ sự nỗ lực, quyết tâm của đội ngũ y bác sĩ, sau quá trình điều trị tích cực với 10 ngày ECMO, 18 ngày lọc máu liên tục, tình trạng của bệnh nhi dần được kiểm soát. Hiện tại, sức khỏe của trẻ ổn định, chức năng các cơ quan đang dần hồi phục và tiếp tục được theo dõi. Đây được đánh giá là một trường hợp cúm A/H3 biến chứng nặng và hiếm gặp. Theo y văn, trên thế giới chỉ có rất ít ca bệnh cúm A được báo cáo xuất hiện đồng thời các biến chứng nặng như: viêm cơ tim cấp, tiêu cơ vân và bão cytokine với mức độ nghiêm trọng như bệnh nhi này.
“Ban đầu gia đình chỉ nghĩ con bị ốm bình thường, không ngờ con lại gặp tình trạng biến chứng nặng và nguy hiểm như vậy. Gia đình tôi rất vui mừng và hạnh phúc khi con được các y bác sĩ cứu sống. Chúng tôi biết ơn các bác sĩ khoa Điều trị tích cực Nội khoa và Ban lãnh đạo Bệnh viện Nhi Trung ương rất nhiều.” – Mẹ bệnh nhi chia sẻ.
Chứng kiến con gái vượt qua nguy kịch và dần khỏe mạnh trở lại, mẹ bệnh nhi không khỏi xúc động
Qua trường hợp bệnh nhi này, các bác sĩ khuyến cáo:
- Cúm mùa nói chung và cúm A nói riêng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm phổi nặng, viêm cơ tim cấp, bệnh não hoại tử, tiêu cơ vân, suy đa cơ quan và đe dọa tính mạng trẻ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
- Tiêm phòng cúm mùa theo hướng dẫn của Bộ Y Tế khi mắc cúm A sẽ giúp giảm những biến chứng nặng. Vì vậy, phụ huynh cần chủ động cho trẻ ≥ 6 tháng tiêm phòng cúm hàng năm.
- Khi trẻ có các dấu hiệu bất thường như: sốt cao kéo dài, mệt nhiều, thở nhanh, đau cơ, tiểu ít hoặc thay đổi ý thức, cần đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
TS.BS Trần Đăng Xoay – Khoa Điều trị tích cực Nội khoa
Phòng Thông tin điện tử – Viện ĐT&NCSKTE
