Cách phòng tránh dị ứng thức ăn và hen phế quản ở trẻ em

Từ lâu người ta biết rằng dị ứng và hen có xu hướng gia đình. Nếu trẻ sinh ra trong gia đình có một hoặc cả hai cha mẹ bị dị ứng và hen thì có xu hướng phát triển thành dị ứng và hen. Những khuyến cáo sau sẽ mô tả những biện pháp có thể thực hiện để làm chậm hoặc ngăn ngừa các biểu hiện dị ứng và hen ở trẻ em. Đặc biệt là những trẻ có cơ địa dị ứng trong gia đình là nhóm trẻ có nguy cơ cao phát triển thành các bệnh dị ứng khi lớn lên.

1. PHÒNG NGỪA DỊ ỨNG THỨC ĂN

Dị ứng thức ăn ở trẻ em có biểu hiện lâm sàng rất đa dạng cả về hình thái và mức độ nặng nhẹ: từ chàm, eczema, mề đay…tới sốc phản vệ, đe dọa sự sống.

Để ngăn ngừa dị ứng thức ăn trẻ có nguy cơ cao nên:

• Chậm tiếp xúc với những loại thức ăn có khả năng tiềm tàng gây dị ứng
• Bú mẹ hoàn toàn ít nhất từ 4 đến 6 tháng tuổi. Sữa mẹ tăng cường hệ miễn dịch của trẻ và hiếm khi tạo ra phản ứng dị ứng
• Trường hợp trẻ không được bú sữa mẹ, cho trẻ ăn các sản phẩm sữa công thức đạm phân hủy một phần.
• Ăn dặm sau 5-6 tháng tuổi, bắt đầu cho trẻ ăn gạo, thịt và rau quả. Nên ăn thử từng loại thức ăn vào một thời điểm để bố mẹ có thể theo dõi và xác định được thức ăn nào có khả năng gây dị ứng. Sau một tuổi có thể bổ xung thêm sữa công thức, mì, ngô, cam, quýt và đậu nành. Lúc 2 tuổi trẻ có thể ăn trứng và sau 3 tuổi mới nên ăn cá và lạc.

2. PHÒNG NGỪA DỊ ỨNG MÔI TRƯỜNG VÀ HEN

Một số chất bay trong không khí có thể gây ra triệu chứng dị ứng, hen. Nếu trong giai đoạn đầu của cuộc sống trẻ giảm tiếp xúc với các chất này thì có thể làm giảm hoặc ngăn chặn bùng phát triệu chứng hen và dị ứng.

• Kiểm soát tốt bọ mạt ở trong nhà bằng cách sử dụng vỏ gối, vỏ đệm bằng nhựa có khóa và làm sạch giường bằng nước nóng 700 (7-10 ngày một lần). Độ ẩm trong nhà dưới 50%, không dùng thảm, các đồ chơi thú nhồi bông và vật dụng bám bụi trong phòng và giường của trẻ.
• Quan điểm về mối liên quan giữa việc trẻ tiếp xúc sớm với động vật và tiến triển dị ứng, hen phế quản vẫn chưa rõ ràng. Một số cho rằng khi tiếp xúc sớm động vật có thể làm cho trẻ có xu hướng tiến triển thành dị ứng, hen, số khác lại chỉ ra rằng khi phơi nhiễm ở giai đoạn sớm của cuộc sống với động vật (chó, mèo, gia súc) có thể bảo vệ trẻ khỏi tiến triển thành các bệnh này.

(Ảnh minh họa)

3. NHỮNG LƯU Ý KHÁC TRONG VIỆC NGĂN NGỪA HEN

• Bà mẹ mang thai hút thuốc làm tăng khò khè trong suốt thời kỳ trẻ bú mẹ. Trẻ hút thuốc lá thụ động có tỷ lệ tiến triển thành hen và các bệnh hô hấp mãn tính khác tăng. Do đó, vấn đề tránh cho trẻ không bị phơi nhiễm với khói thuốc lá trước và sau sinh là rất quan trọng.
• Viêm nhiễm đường hô hấp là một tác nhân phổ biến kích phát bệnh hen. Tăng cường hệ miễn dịch của trẻ rất hữu ích trong việc tránh nhiễm khuẩn đường hô hấp và bệnh hen.

TÓM LẠI: Khi trẻ được xác định là có nguy cơ cao tiến triển thành dị ứng và hen thì cần thiết phải học cách làm thế nào để ngăn ngừa tiến triển của các bệnh này. Những phương pháp mô tả ở trên có thể rất hữu ích cho những trẻ nhóm nguy cơ atopy để phòng tránh. Sự chọn lựa điều trị sẽ được các bác sĩ dị ứng tư vấn cho từng trường hợp cụ thể khi xác định được nguyên nhân.

PGS.TS Lê Thị Minh Hương – Trưởng khoa Miễn dịch – Dị ứng – Khớp