Cảnh giác với dị vật đường thở khi trẻ khò khè kéo dài

Bé Nguyễn Bích Vân (15 tháng, Hà Nội) được gia đình đưa đi khám tại Bệnh viện Nhi trung ương vì khò khè, khó thở kéo dài hơn 1 tháng. Theo lời kể của gia đình, trước đó trong một lần ăn quả quất hồng bì, bé có ho sặc sụa, tím tái. Suốt 1 tháng sau, bé thường xuyên có những cơn khò khè, khó thở.

 

                                            

Ngay khi thấy biểu hiện bất thường, gia đình đã đưa con tới khám ở một bệnh viện đa khoa cơ sở, tại đây bé được chẩn đoán viêm phế quản, chỉ định uống kháng sinh và khí dung. Tuy nhiên các biểu hiện bệnh vẫn không thuyên giảm, thậm chí còn nặng hơn. 

 

Vào bệnh viện Nhi Trung ương ngày 24/8, bé Vân được chẩn đoán nghi có dị vật đường thở. Các bác sĩ khoa Cấp cứu – Chống độc cùng các bác sĩ nội soi hô hấp đã tiến hành nội soi cấp cứu, gắp ra 2 mảnh của hạt quất hồng bì, 1 mảnh nằm ở khí quản, 1 mảnh nằm ở phế quản gốc phải. Sau khi gắp dị vật, chứng khò khè khó thở của bệnh nhi mất hoàn toàn. Đây chỉ là một trong rất nhiều trường hợp dị vật đường thở được tiếp nhận tại Bệnh viện Nhi trung ương thời gian gần đây. 

 

Dị vật đường thở là tình trạng bệnh lý rất nguy hiểm, có thể gây suy hô hấp, thậm chí là tử vong nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Lứa tuổi thường gặp nhất là từ 6 tháng – 3 tuổi, ở độ tuổi này trẻ rất tò mò và hay cho vào miệng các vật cầm chơi.

 

Tác nhân gây dị vật đường thở ở trẻ rất đa dạng, có thể là hạt lạc, hạt ngô, hay mẩu xương, vỏ tôm, cua, đốt xương cá, thậm chí là các mảnh đồ nhựa, kim, cặp tóc… Như vậy, đồ vật thông dụng trong gia đình hay các thức ăn tưởng như vô hại đều có thể gây nguy hiểm cho đường hô hấp của trẻ. 

 

                          

                      Nguy cơ hóc dị vật luôn rình rập trẻ ngay cả từ các thức ăn thường ngày (Ảnh minh họa)

 

 

Do đó, các bậc phụ huynh cần chú ý: 

– Không ép bé ăn uống khi đang khóc hoặc đùa giỡn khi có thức ăn trong miệng.

– Luyện cho bé thói quen không cho các vật và đồ chơi vào mồm ngậm mút.

– Không cho bé ăn thức ăn dễ hóc như: lạc, quất, hồng bì, hạt bí, hạt dưa…

Nếu trẻ có biểu hiện ho sặc sụa ngay sau khi ăn thì cần phải nghĩ tới dị vật đường thở. Khi trẻ bị dị vật đường thở cần phải xử trí ban đầu như sau:

–          – Nếu trẻ ho được, khóc to, tỉnh táo nên đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra.

–         –  Nếu trẻ khó thở, tím tái, không khóc được cần làm thủ thuật để tống dị vật ra ngoài.

• a. Với trẻ dưới 2 tuổi: Dùng nghiệm pháp vỗ lưng hoặc ấn ngực

             + Vỗ lưng: Cho trẻ nằm sấp trên cánh tay trái của người sơ cứu, đầu hướng xuống đất. Lưu ý giữ chắc để cổ và đầu trẻ khỏi bị tuột. Dùng gót bàn tay phải vỗ mạnh 5 cái vào vùng lưng giữa 2 xương bả vai của trẻ. 

                               

          + Ấn ngực: Lấy 2 ngón tay ấn vào vùng thượng vị (vùng trên rốn và dưới xương ức). Ấn mạnh 5 cái theo chiều từ trên xuống dưới liên tiếp.

• b. Với trẻ lớn trên 2 tuổi: sử dụng nghiệm pháp Heimlich

                                                       

Người sơ cứu đứng phía sau lưng hoặc quỳ gối, choàng 2 tay ra phía trước ngang thắt lưng. Một tay nắm thành nắm đấm, một tay chồng lên tay còn lại, đặt ngay vào vị trí ở vùng thượng vị, dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh theo hướng từ dưới lên trên 5 cái thật mạnh liên tiếp. Nếu chưa hóc dị vật ra thì có thể lặp lại biện pháp này từ 6 đến 10 lần.

Sau khi thực hiện thao tác trên, nếu dị vật vẫn không đẩy ra được thì phụ huynh cần khẩn trương đưa con đến bệnh viện gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Ths. Bs Ngô Anh Vinh – Khánh Chi

 

 

*Tên của bệnh nhi đã được thay đổi