Chậm trễ trong phát hiện và điều trị khiến trẻ bị động kinh bỏ lỡ cơ hội điều trị sớm và điều trị đúng. Các bậc phụ huynh cần bổ sung kiến thức để có thể nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh, kịp thời xử trí trong những trường hợp nguy hiểm, từ đó giúp trẻ phát triển ổn định, khoẻ mạnh và tự tin hơn.
Động kinh và những hệ luỵ ở trẻ em
TS.BS Cao Vũ Hùng – Giám đốc Trung tâm Thần Kinh, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, số lượng các bệnh nhi động kinh chiếm khoảng hơn 50% trong tổng số trẻ đến khám tại các phòng khám chuyên khoa thần kinh trẻ em. Đây là bệnh lý thần kinh hay gặp nhất ở trẻ, được hiểu là sự rối loạn chức năng hệ thần kinh trung ương. Bệnh có thể xuất hiện ở bất cứ nhóm tuổi nào, tuy nhiên thường gặp nhất ở trẻ nhỏ, đặc biệt trước 1 tuổi hoặc 3 tuổi.
TS.BS Cao Vũ Hùng – Giám đốc Trung tâm Thần Kinh, Bệnh viện Nhi Trung ương
Động kinh là bệnh mãn tính với biểu hiện lâm sàng rất đa dạng. Những cơn động kinh thể hiện dưới nhiều hình thức khác nhau nhưng chủ yếu là các cơn co giật, có thể giật một phần cơ thể, co giật toàn thân, co giật mất hay không mất ý thức… Các cơn co giật động kinh thường lặp đi lặp lại.
Động kinh là một nhóm bệnh phức tạp do nhiều nguyên nhân gây nên tuy nhiên có một vài nguyên nhân chính như:
- Dị tật từ trong thời kì người mẹ mang thai như dị tật bẩm sinh của hệ thống thần kinh trung ương.
- Trẻ gặp những biến cố trong quá trình sinh nở, bị đẻ ngạt gây nên tình trạng thiếu oxy và suy hô hấp, phải thở máy.
- Các vấn đề về nhiễm trùng thần kinh như viêm màng não nhiễm khuẩn, viêm não, nhiễm kí sinh trùng ở não…
- Động kinh cũng có thể xuất hiện ở trẻ bị sốt nhiều lần với một tỉ lệ nhất định.
- Động kinh sau chấn thương thần kinh hay ở các bệnh lý như xuất huyết não, u não, các vấn đề về chuyển hóa – di truyền…
Bệnh động kinh có nhiều mức độ khác nhau, ở mức độ bệnh nhẹ, trẻ chỉ lên một vài cơn động kinh. Khi được điều trị bằng các thuốc chống động kinh đúng và đầy đủ, bệnh sẽ không còn tái phát và khỏi bệnh. Mức độ bệnh nặng, cơn giật xuất hiện nhiều kèm theo các bệnh khác như bại não, chậm phát triển, cần điều trị kéo dài thậm chí phụ thuộc hoàn toàn vào các thuốc chống động kinh, có một tỷ lệ bệnh không đáp ứng được thuốc (động kinh kháng thuốc).
Động kinh nếu không được phát hiện sớm, can thiệp và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiều hệ luỵ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển cũng như cuộc sống sinh hoạt sau này của trẻ. Có thể kể đến như trong quá trình sinh hoạt, trẻ lên cơn co giật rất dễ gây tai nạn, đuối nước, bỏng… Những cơn co giật kéo dài nếu không được xử trí đúng và kịp thời có thể gây suy hô hấp, thiếu oxy não, dẫn đến tử vong…
Ngoài ra những cơn động kinh có thể ảnh hưởng đến trí tuệ và vận động của trẻ. Trẻ học tập sa sút, kiểm soát hành động kém, giao tiếp xã hội bị hạn chế… gây khó khăn đến học tập và bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày, làm giảm chất lượng cuộc sống và sự phát triển của trẻ sau này.
Động kinh nếu không được phát hiện sớm, can thiệp và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến nhiều hệ luỵ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển cũng như cuộc sống sinh hoạt sau này của trẻ
Khi trẻ lên cơn co giật do động kinh, cha mẹ cần làm gì?
Cơn động kinh thường xảy đến một cách khó lường và đột ngột, trẻ có thể tự cắn vào lưỡi, sặc, ngạt thở, ngã, tai nạn, chấn thương… thậm chí rơi vào trạng thái hôn mê hoặc nguy hiểm đến tính mạng. Người chăm sóc trẻ chỉ cần vài thao tác xử trí đơn giản, đúng và nhanh chóng có thể giúp trẻ được an toàn.
Trước hết, người xung quanh cần giữ bình tĩnh, không nên bối rối hoặc lo lắng quá mức. Cố gắng tạo không gian thoáng mát, nới lỏng quần áo và đặt trẻ nằm nghiêng ở nơi an toàn; không cố gắng khống chế cử động hay đè giữ, kìm chặt trẻ, không cho trẻ ăn uống khi trẻ chưa thực sự hoàn toàn tỉnh táo. Trong một số trường hợp, có thể đặt một vật mềm vào giữa hai hàm răng của trẻ nhằm đảm bảo trẻ không cắn vào lưỡi.
Bác sĩ khuyến cáo, các bậc phụ huynh cũng cần lưu ý, đối với những cơn động kinh ngắn có thể tự hết trong vài phút. Tuy nhiên, với một số trường hợp như cơn động kinh kéo dài, cơn co giật xảy ra ngay sau khi cơn đầu vừa dứt hoặc các cơn động kinh có thể gây suy hô hấp, cha mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được sơ cứu và cắt cơn co giật động kinh càng sớm càng tốt.
Diệu Anh – Phòng Truyền thông & Chăm sóc khách hàng
Ảnh: Lê Hiếu
