“Giá như tôi cho con dù chỉ là một bình sữa, thì lúc này con sẽ vẫn còn sống”

"Landon sẽ được 5 tuổi nếu con vẫn còn sống. Một ngày sinh nhật 5 tuổi thật nặng nề. Đây là ngày sinh nhật đánh dấu mốc quan trọng. Đa số các bé sẽ bắt đầu đi mẫu giáo ở tuổi này. Nhưng không phải con trai bé bỏng của tôi".

5 năm sau ngày bé Landon qua đời, chị Jillian Johnson đã lên tiếng về một vấn đề nghiêm trọng chị muốn các bà mẹ cho con bú cần biết, với mong muốn không một gia đình nào khác phải nếm trải những mất mát vợ chồng chị đã trải qua. Dưới đây là toàn văn bài chia sẻ của chị đăng trên trang web của tổ chức “Fed is Best”. Các dòng in nghiêng là bình luận của bác sĩ Christie del Castillo-Hegyu, đồng sáng lập tổ chức.

“Từ lâu tôi đã muốn chia sẻ về những gì đã xảy ra với Landon, nhưng tôi luôn sợ những điều người khác sẽ nói và cách họ phán xét về tôi. Nhưng tôi muốn mọi người biết nỗi đau khoét sâu đến thế nào.

Tôi chia sẻ câu chuyện này với  hy vọng các gia đình khác sẽ không bao giờ phải trải qua những mất mát mà chúng tôi đã trải qua.

Jarrod và tôi đã muốn những điều tốt nhất cho Landon, cũng như điều mỗi ông bố bà mẹ muốn cho con mình. Chúng tôi đã theo đủ loại lớp học. Đã mua và đọc đủ loại sách. Chúng tôi đã sẵn sàng! Hoặc là chúng tôi đã nghĩ vậy… tất cả các lớp học và các cuốn sách đều hướng về việc cho con bú và tầm quan trọng của sữa mẹ nếu bạn muốn con mình khỏe mạnh.

Landon được sinh tại một bệnh viện “Thân thiện với Bé”. (Điều này nghĩa là mọi thứ đều hướng về cho con bú sữa mẹ. Trừ trường hợp bạn đã phẫu thuật nâng ngực, bị ung thư hay có lý do y tế nghiêm trọng nào đó mà không thể cho bé bú, bé của bạn chỉ được bổ sung sữa công thức khi có đơn của bác sĩ nhi khoa).

Bé Landon ngủ ngon vài giờ sau khi sinh. 

Landon sinh đủ tháng, cân nặng 3.360 g, sinh mổ cấp cứu do thai nhi không chịu đựng được cuộc đẻ. Điểm Apgar là 8-9, bé ổn định. 2 giờ rưỡi sau Landon được chuyển tới Đơn vị Mẹ-Bé và trả về với mẹ. Bé bú mẹ hoàn toàn, nắm bắt vú rất tốt trong 15-40 phút mỗi 1-2 giờ.

Landon, 12 giờ tuổi. 

Landon bú mẹ – BẤT KỲ LÚC NÀO. Các chuyên gia sữa mẹ đến thăm đều nhận xét ‘bé nắm bắt vú tốt và hiện ổn’ nhưng có một người đã nhận xét có thể tôi gặp khó khăn trong sản xuất sữa. Nguyên nhân được giải thích là tôi mắc Hội chứng đa nang buồng trứng và sẽ khó hơn cho các phụ nữ bị mất cân bằng hoóc môn như tôi trong sản xuất sữa. Bà đã khuyên tôi dùng một số thảo dược khi tôi ra viện.

Landon, 2 ngày tuổi, đang cố gắng mút. .

Trong thời gian ở bệnh viện, các yếu tố nguy cơ dẫn đến thất bại hay trì hoãn sản xuất sữa dồi dào đã được phát hiện bởi chuyên gia sữa mẹ. Đó là tiểu đường ở mức giới hạn, Hội chứng đa nang buồng trứng, rắc rối liên quan tới vô sinh, núm vú nhỏ và cách xa với sự tăng trưởng tối thiểu trong thời gian mang thai, lần đầu làm mẹ và sinh mổ cấp cứu. Bất chấp những điều này, chị Johnson vẫn được khuyến khích cho con bú mẹ hoàn toàn. Chị được theo dõi sát bởi y tá, chuyên gia sữa mẹ và các bác sĩ. Sự nắm bắt núm vú của bé Landon được đánh giá là rất tốt.

Landon khóc và khóc, suốt cả ngày. Con chỉ biết có khóc, ngoại trừ lúc bú mẹ, và tôi bắt đầu cho bé bú liên tục. Các y tá tới thăm, quấn con trong chăn ấm để giúp con ngủ ngon. Và khi tôi hỏi vì sao lúc nào bé cũng bú mẹ, tôi được giải thích đó là vì con thuộc dạng ‘đòi bú liên tục’”. Tôi nhớ đã được học đầy đủ về điều này trong các lớp làm cha mẹ. Và vì đây là lần đầu làm mẹ, tôi tin tưởng để các bác sĩ và y tá giúp tôi vượt qua khó khăn này. Và còn hơn thế nữa, vì lúc này tôi vẫn còn ngấm nặng thuốc từ ca sinh mổ cấp cứu, và đây là con đầu của tôi. Nhưng tôi đã sai. Tôi đã hiểu ra rằng tôi phải là người đầu tiên bảo vệ con mình.

Trong 24 giờ đầu, bé bú tổng cộng 9,3 giờ, không có tã ướt, thay 4 tã phân. Khi được 27 giờ, bé mất 4,76% trọng lượng cơ thể. Các cữ bú ngày càng dài hơn và dài hơn, cho tới khi bé bú mẹ liên tục vào ngày thứ hai. Trong ngày thứ hai, bé thay 3 tã ướt và 6 tã phân và bú mẹ tổng cộng 14 giờ. Tới 53 giờ tuổi, bé giảm 9,72% trọng lượng cơ thể.

Hiện tại, tài liệu khoa học về tã ướt và tã phân cho thấy số lượng tã được thay không phản ánh việc bé có bú đủ hay không trong 4 ngày đầu đời. Chỉ một nghiên cứu duy nhất đếm số tã cho thấy kể cả những bé sơ sinh bị sụt cân quá mức vẫn thay tới 6 tã ướt và tã phân mỗi ngày. 

Hơn nữa, hiện tại Sáng kiến ‘Bệnh viện Thân thiện với Bé’ không đưa ra các số liệu về mức độ an toàn khi bé đói và sụt cân do bú duy nhất sữa non, cũng không giải thíc sụt cân ở mức độ nào sẽ không dẫn tới biến chứng gây tổn thương não như tăng bilirubin máu, mất nước tăng natri máu và hạ canxi máu. 

Tới nay, các tài liệu khoa học chỉ ra rằng bé sụt cân nhiều hơn 7% cân nặng khi sinh có nguy cơ phát triển vàng da quá mức và tăng natri máu tới mức độ gây tàn phế lâu dài cho sự phát triển. 

Các tài liệu cũng cho thấy 10% trẻ khỏe mạnh sinh đủ tháng bú mẹ hoàn toàn theo phác đồ ‘Thân thiện với Bé’ bị hạ canxi máu tới mức độ liên quan tới sự sụt giảm 50% khả năng hoàn thành bài kiểm tra toán và văn khi lên 10 tuổi, kể cả nếu hàm lượng canxi máu được điều chỉnh tích cực.

Tình trạng bé bú mẹ liên tục nhưng không hài lòng, và việc bé khóc không thể dỗ là hai biểu hiện bé sơ sinh bị đói kiệt, dẫn tới các biến chứng đe dọa não. Nếu chỉ nhận được một phần nhu cầu năng lượng của mình nhờ bú mẹ hoàn toàn giai đoạn đầu, bé có thể thấy đói và khát trầm trọng, điều này giải thích vì sao trẻ khóc không ngừng và sẽ bú liên tục khi sữa mẹ là nguồn năng lượng và dịch lỏng duy nhất bé được nhận. 

Nếu sữa non của mẹ không đáp ứng nhu cầu năng lượng của bé, bé sẽ bú nhiều giờ mỗi ngày để cố gắng làm dịu cơn đói. Một đứa trẻ “đòi bú liên tục” có thể còn đốt nhiều năng lượng khi bú mẹ hơn những gì bé nhận được, điều này dẫn tới tình trạng đói và làm tăng tốc độ sụt cân. 

Tình trạng bé bú mẹ và khóc liên tục thường xảy ra ở trẻ sơ sinh 2 ngày tuổi đã được đặt tên là “Hội chứng Đêm thứ hai” trong ngành công nghiệp cho con bú mẹ. Đây cũng là thời điểm người mẹ nhận được áp lực nhiều nhất phải tránh bổ sung sữa bình nhằm tăng tỷ lệ thành công cho con bú mẹ khi ra viện. 

Nếu mức năng lượng và dịch dự trữ của trẻ tụt xuống tới mức nguy hiểm, khi sữa mẹ chưa về, bé có thể rơi vào tình trạng ngủ lịm với các dấu hiệu sinh tồn bị suy giảm sau nhiều giờ liên tục bú và quấy khóc. Lúc này trẻ thường được chẩn đoán hạ đường máu, sụt cân quá mức và/hoặc tăng bilirubin máu, tất cả các dấu hiệu của đói kiệt.
Bạn có biết bé sơ sinh bình thường sẽ không khóc suốt ngày? Các bé phải ăn và ngủ và làm bẩn tã. Tôi hoàn toàn không hề biết rằng con khóc không nguôi vì con đói kiệt. Và khi bé bú mẹ hoàn toàn, làm sao đo được bé bú bao nhiêu? Tất nhiên, phải có tã ướt và tã bẩn, và kiểm tra cân nặng, phải vậy không? Và giới hạn cho sụt cân và số lượng tã tối thiểu phải thay là bao nhiêu?

Landon ra viện với các biểu hiện sụt cân rõ rệt.

Landon được xuất viện vào giờ thứ 64 (2,5 ngày tuổi), sụt 9,7% cân nặng so với khi sinh, tiếp tục bú mẹ hoàn toàn ở một người mẹ sữa vẫn chưa về. Những số liệu này rất thường gặp và không gây chú ý đặc biệt ở trẻ sơ sinh ra viện chỉ bú mẹ hoàn toàn. 

Tại thời điểm đó, còn chưa có các nghiên cứu sử dụng các bài kiểm tra phát triển chuẩn hóa hay các chất đánh dấu đói kiệt giúp chúng ta hiểu rằng cho phép trẻ sụt không quá 10% cân nặng khi sinh giúp bảo vệ trẻ khỏi các biến chứng đe dọa não và đe dọa sự sống, trong khi vẫn tồn tại nhận thức phổ biến cho rằng việc bé bú mẹ bị sụt cân là điều bình thường. Vì vậy, mẹ của Landon đã không được chỉ dẫn dùng sữa bổ sung. Bé ra viện và được yêu cầu khám lại vào ngày hôm sau.

Và chúng tôi đưa con về nhà… không hay biết sau chưa tới 12 giờ ở nhà với cha mẹ, con đã rơi vào ngừng tim do mất nước. Và lời khuyên tốt nhất tôi nhận được từ một trong các bác sĩ Hồi sức sơ sinh khi con đang thở máy là chắc chắn sữa mẹ là tốt nhất, nhưng hãy bổ sung bằng bú bình.

Bằng cách này, bạn biết con đã được ăn đủ… giá như tôi có thể quay ngược thời gian.

Landon tiếp tục bú mẹ liên tục ở nhà và được phát hiện không đáp ứng, không mạch và xanh tím sau khi ngủ lịm vì đòi bú liên tục. Cha mẹ gọi cấp cứu. Bé được phát hiện không có nhịp tim, được hồi sức tim phổi trên đường tới phòng cấp cứu khu vực. Khi tới phòng cấp cứu, bé được phát hiện chỉ còn nhịp tim không huyết áp. Landon được đặt nội khí quả và tiêm vài mũi epinephrine. Bé bị hạ thân nhiệt với nhiệt độ cơ thể 33,9⁰C. 

Sau 30 phút hồi sức tim phổi, vẫn không phát hiện hoạt động tim trên siêu âm. Với sự đồng ý của cha mẹ, hồi sức tim phổi được ngừng và bé được đặt dưới máy thở và tiếp tục truyền nước muối đường tĩnh mạch. 20 phút sau, với đường truyền, mạch của bé hồi phục. Bé được chuyển sang Cấp cứu sơ sinh mức độ II để thực hiện phác đồ làm lạnh đầu cho trẻ bị tổn thương não. Bé được chẩn đoán mất nước tăng Natri máu và ngừng tim do sốc giảm thể tích máu.

Landon được hỗ trợ thở máy và truyền dịch.

Tôi còn phải trải qua rất rất nhiều ngày với cảm giác tội lỗi và dằn vặt – chuyện gì sẽ xảy ra nếu tôi đã cho con dù chỉ là một bình sữa? Và cảm thấy giận giữ vì làm sao mà khi đó tôi biết được. Tôi nhớ khi con gái Stella chào đời, bé lúc nào cũng nằm im. Tôi hỏi các y tá có chuyện gì không ổn với con không. Họ nói không có chuyện gì. Bé đang làm điều mà các bé sơ sinh cần làm. Ngủ. Ăn. Và chính lúc đó tôi nhận ra rằng việc bé sơ sinh khóc nhiều như Landon là không bình thường. Con đã khóc hết sức vì đói. Nhưng tôi đã không biết. Lẽ ra tôi phải biết. Tôi vẫn vật lộn từng ngày, cảm giác như mình đã không làm tròn trách nhiệm với con.

Landon được chụp cộng hưởng từ não tại bệnh viện, xét nghiệm này xác nhận tổn thương não phù hợp với tổn thương do thiếu ôxy (vì huyết áp thấp do mất nước và ngừng tim). Điện não đồ xác nhận hoạt động co giật lan tỏa, hệ quả của tổn thương não trên diện rộng và mức độ nặng. Do tiên lượng kém, Landon được tháo máy thở 15 ngày sau đó. Khám nghiệm tử thi cho thấy nguyên nhân tử vong là mất nước tăng natri máu, sau đó là ngừng tim gây bệnh lý thiếu máu cục bộ – thiếu oxy (chấn thương não lan tỏa).

Chị Jilian ôm con trong vòng tay và nhìn con trút hơi thở cuối cùng 

Con trai bé bỏng đã cho tôi 10 tháng của những biến đổi cuộc đời đáng kinh ngạc. Tôi đã cảm thấy mình kém cỏi. Bị thách thức. Các mối quan hệ tan vỡ. Một số đã phục hồi. Tôi đã học cách tha thứ, và ý nghĩa thực sự của ‘cuộc đời thật ngắn ngủi’. Tôi yêu mạnh mẽ – nhiều hơn cần thiết. Nhưng tôi không thể sống mà biết rằng cái chết của con là uống phí. Tôi đã học được quá nhiều bài học. Tôi đã học được ý nghĩa thực sự của lòng từ bi và tình yêu vô điều kiện. Cám ơn bạn vì đã dành thời gian đọc bài viết này. Và bây giờ tôi mời các bạn xem 200 thời khắc tuyệt vời của 10 tháng chúng tôi có Landon.

http://youtu.be/lp8PJ_P6eOk

Chúc mừng sinh nhật thứ 5 con trai yêu của mẹ. Mẹ yêu con tới tận mặt trăng và quay trở lại.”

— Jillian Johnson

BS Trần Thu Thủy (theo Fed is Best)