Hen phế quản trẻ em là bệnh lý đường hô hấp đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính đường thở, gây co thắt phế quản, phù nề và tăng tiết dịch nhầy làm cho trẻ khó thở. Bệnh hen nếu không được quản lý có thể gây nên các cơn hen cấp nguy hiểm. Ngày 15/1, Bệnh viện Nhi Trung ương vừa tiếp nhận một trường hợp bệnh nhi 15 tuổi nhập viện trong tình trạng ngừng tim do lên cơn hen cấp. Trước đó, trẻ không điều trị đầy đủ và thăm khám định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Một số nguyên nhân chủ yếu gây hen phế quản ở trẻ nhỏ
Sự chủ quan trong điều trị bệnh hen có thể gây nguy hiểm tính mạng trẻ
Bệnh nhi N.P.A (15 tuổi, Thái Bình) được bệnh viện tuyến tỉnh chẩn đoán hen phế quản từ lúc 7 tuổi, tuy nhiên trẻ không điều trị dự phòng. Năm 2019, trẻ đến khám lại 1 lần ở Khoa Miễn dịch – Dị ứng – Khớp, Bệnh viện Nhi Trung ương. Trẻ được đo chức năng hô hấp, thực hiện test lẩy da với các dị nguyên hô hấp và chẩn đoán xác định trẻ mắc hen phế quản chưa kiểm soát, các bác sĩ chuyên khoa đã kê đơn điều trị dự phòng và có phác đồ theo dõi chuẩn xác nhưng bệnh nhi không tuân thủ điều trị, không khám lại, tự sử dụng các thuốc giãn phế quản, khi lên cơn hen cấp theo đơn cũ.
Một tuần trước, trẻ ho nặng kèm theo khó thở, tuy nhiên chỉ ở nhà sử dụng thuốc xịt và thuốc khí dung cắt cơn hen cấp. Tuy nhiên cơn hen cấp vẫn diễn biến nặng, không đáp ứng với các thuốc xịt và khí dung ventoline. Ngày 15/1, trong cơn hen phế quản cấp không được điều trị bởi bác sỹ trẻ đã bị tím tái, ngừng tuần hoàn do thiếu oxy, được gia đình đưa vào bệnh viện tuyến tỉnh cấp cứu rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng suy đa cơ quan, tổn thương thần kinh nặng.
Bệnh nhi được chuyển đến Khoa điều trị tích cực Nội khoa, mặc dù đang được điều trị tích cực bằng các biện pháp thở máy, thuốc vận mạch, thuốc giãn phế quản, lọc máu, kiểm soát hạ thân nhiệt chủ động, tuy nhiên tiên lượng vẫn rất nặng.
Bệnh nhi đang được điều trị lọc máu tại Khoa điều trị tích cực Nội khoa
Tái khám định kỳ đầy đủ và tuân thủ phác đồ điều trị là yếu tố quan trọng giúp quản lý và điều trị hiệu quả bệnh hen ở trẻ
Hen ở trẻ em chủ yếu thuộc tuýp hen dị ứng, thường đáp ứng tốt với các thuốc điều trị dự phòng như corticosteroid dạng hít (ICS) hoặc corticosteroid dạng hít phối hợp với thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài (ICS-LABA). Phụ huynh cần đưa trẻ đi khám định kỳ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá về chức năng hô hấp, đánh giá tình trạng kiểm soát hen, đồng thời nghe chuyên gia y tế tư vấn cho gia đình những căn nguyên thường gặp gây cơn hen cấp. Bạn có thể giúp con mình tránh khỏi nguy hiểm, bảo tồn chức năng phổi và nâng cao chất lượng cuộc sống của bé nếu chăm sóc đúng cách.
Phụ huynh tuyệt đối không được chủ quan sử dụng theo đơn thuốc cũ hoặc tự thay đổi phác đồ điều trị mà không có ý kiến của bác sỹ chuyên khoa, khiến tình trạng bệnh của trẻ ngày càng chuyển biến nặng.
Để đạt được kiểm soát thật tốt bệnh hen cha mẹ nên giúp con tuân thủ điều trị các thuốc dự phòng để ổn định bệnh, giảm tần suất lên cơn hen cấp và giữ chức năng phổi tốt. Cần đảm bảo chất lượng môi trường, vệ sinh nhà cửa, trường học, lớp học để tránh những căn nguyên gây khởi phát cơn hen ở trẻ. Ngoài ra cha mẹ cũng cần biết cách xử trí khi con lên cơn hen cấp và đưa trẻ tái khám sớm hơn để được các bác sỹ đánh giá lại.
“Với mỗi bệnh nhi, các bác sĩ Khoa Miễn dịch – Dị ứng – Khớp, Bệnh viện Nhi Trung ương sẽ có kế hoạch điều trị cụ thể cho người bệnh theo giai đoạn và tình trạng bệnh. Hiện nay, Bệnh viện Nhi Trung ương là 1 cơ sở y tế nhi khoa thực hiện được đo chức năng hô hấp cho cả trẻ nhỏ hơn và trẻ lớn trên 5 tuổi để chẩn đoán xác định bệnh, đánh giá mức độ, theo dõi diễn biến bệnh và thực hiện các test về dị nguyên hô hấp, nhằm tư vấn kiểm soát môi trường hiệu quả đưa ra các kế hoạch, giải pháp điều trị cụ thể cho các bệnh nhi hen” – TS. BS Lê Quỳnh Chi – Trưởng Khoa Miễn dịch – Dị ứng – Khớp, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết.
Trà My – Phòng Thông tin điện tử
Ảnh: Lê Hiếu
