Hướng dẫn cách lấy nước tiểu giữa dòng làm xét nghiệm nuôi cấy tìm căn nguyên gây bệnh ở trẻ em

I. Đại cương

Nhiễm trùng đường tiết niệu là sự hiện diện của vi khuẩn và bạch cầu với số lượng bất thường trong nước tiểu. Kết quả cấy nước tiểu là tiêu chuẩn vàng giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh và lựa chọn thuốc điều trị phù hợp với căn nguyên gây bênh.

Tuy nhiên việc lấy nước tiểu ở trẻ em đặc biệt ở trẻ nhỏ vì vừa khó thực hiện và vừa phải đảm bảo vô khuẩn, do đó việc tuân thủ quy trình lấy nước tiểu khi cấy nước tiểu là rất quan trọng để đảm bảo kết quả chính xác nhất

II. Các phương pháp lấy nước tiểu cấy

Tất cả các quy trình cấy vi sinh đều phải đảm bảo quy tắc vô trùng tuyệt đối. Do đó, cách lấy bệnh phẩm nước tiểu sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kết quả.

Có 3 phương thức lấy mẫu nước tiểu cấy hiện nay đó là:

1. Lấy nước tiểu giữa dòng
2. Lấy nước tiểu qua ống sonde bàng quang
3. Lấy nước tiểu bằng cách chọc hút kim trên xương mu.

So sánh ưu nhược điểm từng phương pháp

• Lấy nước tiểu giữa dòng là phương pháp được tất cả các hiệp hội quốc tế về thận tiết niệu khuyến cáo nhiều nhất vì sự thuận tiện và không xâm nhập.

III. Cách lấy nước tiểu giữa dòng để nuôi cấy ở trẻ em

Quy trình lấy nước tiểu để nuôi cấy vi khuẩn ở trẻ em gồm 4 bước:

B1: Rửa tay sạch sẽ và vệ sinh bộ phận sinh dục của trẻ bằng xà phòng hoặc nước sạch, sau đó lau khô bằng khăn sạch.

B2: Mở lọ đựng nước tiểu, không chạm tay vào mặt trong của lọ.

B3: Cho trẻ đi tiểu , bỏ nước tiểu đầu, hứng 1-2 ml nước tiểu giữa dòng sau đó vặn chặt nắp lọ.

B4: Rửa tay bằng xà phòng và chuyển ống nước tiểu cho nhân viên y tế.

IV. Phương pháp hỗ trợ khi lấy nước tiểu giữa dòng

Việc lấy nước tiểu ở trẻ nhỏ rất khó khăn đặc biệt với những trẻ dưới 2 tuổi, vì vậy phải hướng dẫn cha mẹ của trẻ phải kiên trì và kết hợp 1 vài thao thác dưới đây để có thể dễ dàng lấy được nước tiểu hơn

Bước 1: Cho con bú sữa mẹ hoặc ăn sữa ngoài, sau 25 phút làm sạch cơ quan sinh dục với nước ấm và xà phòng.

Bước 2: Gõ nhẹ vào vùng trên mu để kích thích bàng quang, gõ nhẹ nhàng ở vùng trên mu 100 lần hoặc thổi trong 30 giây (hình A). Hoặc kích thích vùng cột sống ngang lưng ở lưng dưới bằng mát- xa nhẹ nhàng theo vòng tròn trong 30 giây (hình B)

Bước 3: Thu thập mẫu nước tiểu sạch trong ống vô trùng. Tỷ lệ thành công lấy được nước tiểu bằng phương pháp này là 86,3%

Phan Thanh Mai – ĐD Trưởng khoa Thận và Lọc máu