Sụp mi ở trẻ em: Nguyên nhân, biểu hiện và phương pháp điều trị

Sụp mi là tình trạng mi mắt trên ở vị trí thấp hơn so với vị trí thông thường. Ở người bình thường, mi trên che qua vùng rìa giác mạc (lòng đen) phía trên khoảng 2mm. Nếu vượt quá giới hạn đó, người ta gọi là sụp mi. Sụp mi có thể bẩm sinh hoặc mắc phải, có thể xảy ra ở một mắt hoặc cả hai mắt.

Bệnh nhi sụp mi mắt phải đi kèm loạn thị cao

Nguyên nhân

Sụp mi bẩm sinh chiếm khoảng 50 – 70% các trường hợp sụp mi, nguyên nhân chủ yếu do bất thường về cơ, bao gồm rối loạn, thay đổi kết cấu của các sợi cơ nâng mi, dẫn đến suy giảm (hoặc gần như không có) chức năng của cơ nâng mi. Ngoài ra, hiếm gặp hơn, sụp mi bẩm sinh có thể do gián đoạn dẫn truyền thần kinh – cơ. Sụp mi bẩm sinh có thể đi kèm các bất thường khác về vận nhãn (lác, lé), hẹp khe mi bẩm sinh, hoặc dị dạng sọ mặt.

Sụp mi mắt phải có thể gặp trong chấn thương, liệt dây thần kinh số III, hội chứng Horner, bệnh lý nhược cơ…

Biểu hiện lâm sàng

Trẻ sụp mi bẩm sinh thường xuất hiện một mắt hoặc cả hai mắt nhỏ hơn bình thường ngay từ khi mới sinh, mức độ sụp mi ổn định, không thay đổi trong ngày

• Nếu sụp mi nhẹ, sụp mi ở một bên mắt trẻ có thể không có triệu chứng chủ quan hoặc có thể có nheo mắt, nháy mắt khi tập trung quan sát
• Nếu sụp mi nặng có thể kèm theo các dấu hiệu như ngửa cổ, rướn trán khi nhìn, nhìn kém

Sụp mi trong liệt dây thần kinh số III thường đi kèm lác ngoài, hạn chế vận nhãn lên trên – xuống dưới – vào trong, giãn đồng tử. Sụp mi gặp trong bệnh nhược cơ có thể thay đổi mức độ sụp mi trong ngày, kèm theo các dấu hiệu khó thở, khó nuốt…

Tiên lượng

Trẻ sụp mi nếu không được thăm khám sớm có thể sẽ dẫn đến các tổn thương tại mắt hoặc toàn thân như:

• Tật khúc xạ: sụp mi bẩm sinh thường gây tật khúc xạ cao ngay từ những năm tháng đầu đời ở trẻ (hay gặp nhất là loạn thị) dẫn đến nhược thị. Đây là nguyên nhân hay gặp nhất gây suy giảm thị lực ở trẻ.
• Sụp mi nặng che kín bờ đồng gây giảm, mất thị lực, và/ hoặc gây lệch đầu vẹo cổ (do trẻ phải ngửa cổ kéo dài để quan sát) làm ảnh hưởng tới tư thế lâu dài của trẻ
• Sụp mi mắc phải có thể là biểu hiện của các bệnh lý nguy hiểm tới tính mạng như liệt dây thần kinh sọ não số III, bệnh nhược cơ, hội chứng Horner…

Điều trị

• Trẻ sụp mi cần phải được thăm khám tỉ mỉ bởi bác sỹ chuyên khoa mắt, thần kinh, nội tiết, tạo hình…để loại trừ các tổn thương tại mắt và toàn thân
• Chỉnh kính điều trị tật khúc xạ trong những trường hợp sụp mi nhẹ, sụp mi ở trẻ nhỏ chưa có chỉ định phẫu thuật hoặc trong trường hợp bệnh lý toàn thân chưa cho phép phẫu thuật
• Phẫu thuật: là phương pháp hiệu quả nhất để cải thiện tình trạng sụp mi, hiện nay có rất nhiều phương pháp phẫu thuật chỉnh sụp mi như phẫu thuật cắt ngắn cơ nâng mi, phẫu thuật treo cơ trán…Bác sỹ sẽ đánh giá tùy theo từng tình trạng bệnh nhân, độ tuổi, chức năng cơ nâng mi, các tổn thương đi kèm để quyết định thời điểm và phương pháp điều trị phù hợp cho trẻ.

Bệnh nhi trước và sau khi phẫu thuật sụp mi tại Khoa Mắt – Bệnh viện Nhi Trung ương

Trẻ ngửa đầu rướn trán khi nhìn trước phẫu thuật và sau phẫu thuật tại Khoa Mắt – Bệnh viện Nhi Trung ương

Không phải tất cả các trường hợp sụp mi đều cần phẫu thuật, nhưng việc thăm khám định kỳ và theo dõi sát sẽ giúp trẻ tránh khỏi những biến chứng toàn thân và tại mắt.

Nếu thấy con có bất kì biểu hiện nào của sụp mi, cha mẹ có thể đưa con đến Khoa Mắt – Bệnh viện Nhi Trung ương để thăm khám, nhằm kịp thời chẩn đoán và điều trị, phẫu thuật. Thời gian thăm khám và phẫu thuật cho trẻ sụp mi từ thứ 2 – thứ 6 tại địa chỉ:

• Khoa Mắt – Bệnh viện Nhi Trung ương: Tòa nhà B, 18/879 La Thành, phường Láng Thương, quận Đống Đa, Hà Nội hoặc Ngõ 80 đường Chùa Láng, phường Láng Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội (Đây là hướng đi thuận lợi nhất cho bố mẹ và bé khi đến khám tại Khoa Mắt)
• Hotline: 0246.273.8512 – 0817.126.456

ThS. BS Lưu Quỳnh Anh – Phó Trưởng khoa Mắt
Bệnh viện Nhi Trung ương