Uống thuốc nam không rõ nguồn gốc, bé 3 tuổi nhập viện nguy kịch – Cảnh báo tình trạng ngộ độc chì ở trẻ em

Ngộ độc chì vô cùng nguy hiểm, đặc biệt đối với sự phát triển của trẻ em. Ở bất cứ độ tuổi nào trẻ cũng có thể bị ngộ độc chì, nguyên nhân có thể do trẻ tiếp xúc với đồ chơi, sơn có chứa chì, nước bị ô nhiễm,… Đặc biệt, một trong những nguyên nhân phổ biến gây ngộ độc chì ở trẻ em mà cha mẹ ít cảnh giác đó là do dùng các loại thuốc nam (dân gian gọi là thuốc cam) không rõ nguồn gốc, với mong muốn giúp con tăng cân và chữa lành một số bệnh thông thường.

Ngày 12/4 vừa qua, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhi 3 tuổi, ở Thanh Hóa bị ngộ độc chì nặng, nguy kịch, do cha mẹ cho trẻ dùng thuốc nam không rõ nguồn gốc để chữa bệnh động kinh.

Bệnh nhi đang được theo dõi và điều trị tại khoa Điều trị tích cực – Trung tâm Bệnh nhiệt đới trong tình trạng nguy kịch

Qua khai thác bệnh sử, được biết trẻ có tiền sử mắc bệnh bệnh động kinh từ lúc 6 tháng tuổi. Cách nhập viện 3 tháng, gia đình thấy trẻ co giật nhiều hơn, tuy nhiên thay vì tuân thủ hướng dẫn điều trị bệnh của các bác sĩ chuyên khoa thì gia đình lại tự ý đi mua thuốc nam không rõ nguồn gốc dạng viên về cho trẻ uống. Sau khi dùng thuốc, tình trạng co giật của trẻ có giảm hơn, thế nhưng, khoảng 1 tháng nay trẻ xuất hiện rối loạn hành vi, khóc buồn vô cớ, hay kêu đau đầu,…

Ngày 12/4/2024, trẻ nhập viện Bệnh viện Nhi Trung ương trong tình trạng co giật, nôn nhiều, rối loạn ý thức, da xanh tái. Qua thăm khám lâm sàng, kết hợp hỏi bệnh sử, các bác sĩ nghi ngờ trẻ bị ngộ độc chì. Sau khi tiến hành làm các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết và xét nghiệm định lượng chì trong máu, kết quả cho thấy bệnh  nhi bị ngộ độc chì rất nặng. Nồng độ chì trong máu trên 100 µg/dL (ngưỡng được chấp nhận là dưới 10 µg/dL). Ngoài ra, trẻ còn thiếu máu nặng và giãn não thất.

Hiện trẻ đang được điều trị tích cực bằng thở máy, chống phù não kết hợp sử dụng thuốc thải chì trong máu,…tại khoa Điều trị tích cực – Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương. Tuy nhiên, trẻ vẫn trong tình trạng nguy kịch, tiên lượng xấu.

Hình ảnh viên thuốc nam trẻ uống không rõ nguồn gốc có chứa chì trên phim chụp Xquang

Ngộ độc chì nguy hiểm như thế nào đối với trẻ?

TS.BS Đào Hữu Nam – Trưởng khoa Điều trị tích cực – Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết: Chì (Lead) là 1 loại kim loại nặng, rất độc gây ảnh hưởng đến tất cả cơ quan của con người, đặc biệt là đối với trẻ em. Khi xâm nhập vào cơ thể, kim loại này có thể gây ra nhiều bệnh lý về thần kinh, tim mạch, huyết học, dạ dày, đường ruột, thận và sẽ phải mất hàng chục năm mới có thể thải được chì ra ngoài.

Ngộ độc chì có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ em, bao gồm:

* Về thần kinh:

• Các biểu hiện cấp tính: kích thích, co giật, lơ mơ, hôn mê, liệt.
• Các biểu hiện lâu dài, không điển hình: chậm phát triển nhận thức, tinh thần, giảm khả năng nghe, mất các kỹ năng học tập, thay đổi thái độ hành vi, mệt mỏi.

* Về tiêu hóa: Nôn, đau bụng, chán ăn.

* Về máu: Da xanh xao, cơ thể gầy yếu do thiếu máu.

Ngoài các triệu chứng rõ rệt như trên, trẻ nhiễm độc chì còn có rất nhiều biểu hiện kín đáo, chỉ có thể phát hiện bằng các xét nghiệm định lượng chì trong máu.

Để phòng ngừa ngộ độc chì cho trẻ em, TS.BS Đào Hữu Nam khuyến cáo:

• Cha mẹ tuyệt đối không cho trẻ dùng thuốc nam và các loại thuốc không rõ nguồn gốc khi không có chỉ định của bác sĩ.
• Đối với trẻ mắc bệnh động kinh nói riêng và các bệnh mạn tính nói chung, cần phải tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn điều trị, dùng thuốc và tái khám theo lịch hẹn, không được tự ý ngừng thuốc, trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
• Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân cho trẻ như thường xuyên rửa tay, cắt móng tay, hướng dẫn trẻ không đưa tay và mọi vật lên miệng.

Cần chú ý vệ sinh tay thường xuyên cho trẻ (ảnh minh họa: nguồn internet)

• Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, hạn chế để trẻ tiếp xúc với đồ chơi không đảm bảo chất lượng có thể nhiễm chì và các kim loại nặng khác.
• Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ.

Nếu nghi ngờ trẻ mắc phải tình trạng ngộ độc chì, cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Phòng Thông tin điện tử – Viện ĐT&NCSKTE