Nhiễm trùng huyết (Sepsis) – Nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em

1. Nhiễm trùng huyết – Vấn đề sức khỏe toàn cầu

Ước tính mỗi năm, trên toàn cầu có khoảng 47 triệu – 50 triệu người mắc
và khoảng 11 triệu người tử vong do nhiễm trùng huyết, trong đó tỷ lệ
mắc ở trẻ em dưới 5 tuổi chiếm khoảng hơn 40% (20 triệu trẻ) và tử vong
chiếm khoảng 25-30% (khoảng 3 triệu trẻ). Tuỳ theo mỗi quốc gia và khu
vực, tỷ lệ tử vong có thể dao động từ 15% đến trên 50%. Khoảng 85%
trường hợp mắc và tử vong do nhiễm trùng huyết xảy ra ở các nước thu
nhập thấp và trung bình, đặc biệt là các nước ở khu vực châu Phi và
Đông Nam Á [3]. Ngoài ra, người bệnh cũng phải chịu nhiều di chứng của
nhiễm trùng huyết suốt phần đời còn lại.

2. Nhiễm trùng huyết – Các căn nguyên
   thường gặp

Căn nguyên gây nhiễm trùng huyết bao gồm virus, vi khuẩn, nấm và ký
sinh trùng. Các căn nguyên ở trẻ em phụ thuộc vào lứa tuổi, bệnh nền,
vùng địa lý bao gồm:

• Các căn nguyên vi khuẩn ở trẻ khoẻ mạnh: Haemophilus
  influenzae type B (Hib); Streptococcus pneumoniae (Phế cầu); Neisseria
  meningitidis (Não mô cầu); Staphylococcus aureus (Tụ cầu);
  Streptococcus pyogenes (Liên cầu).
• Với trẻ suy giảm miễn dịch, nằm viện kéo dài, bên cạnh các
  căn nguyên đã đề cập ở trên thì còn có thể gặp: Các nhóm vi khuẩn gram
  (-) đường ruột, các vi khuẩn gram (-) như Pseudomonas, Acinetobacter và
  Burkholderia species; Staphylococcus aureus kháng Methicillin.
• Ngoài ra, các loại virus như Cúm, Adenovirus, Coronavirus
  cũng là nguyên nhân phổ biến gây nhiễm trùng huyết ở trẻ nhỏ và trẻ suy
  giảm miễn dịch.

3. Nhiễm trùng huyết – Các triệu chứng

Các triệu chứng sau đây có thể chỉ ra tình trạng nhiễm trùng huyết:

• Nói nhịu hoặc lú lẫn
• Run cơ hoặc đau cơ, sốt
• Không có nước tiểu
• Khó thở
• Mệt mỏi, kiệt sức
• Da tái hoặc nổi vân tím

Lưu ý: Nếu nghi ngờ hoặc đã xác định
người bệnh có tình trạng nhiễm trùng và xuất hiện một trong những triệu
chứng trên thì người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất.

4. Nhiễm trùng huyết – Nhóm nguy cơ

Mọi người đều có thể mắc nhiễm trùng huyết, bất kể tình trạng sức khoẻ,
thể trạng và điều kiện sống. Tuy nhiên, một số nhóm đối tượng nguy cơ
cao gồm:

• Trẻ dưới 1 tuổi
• Người trên 60 tuổi
• Người bệnh đã cắt lá lách
• Người có bệnh lý mạn tính về hô hấp, tim mạch, ung thư,
  thần kinh cơ, ghép tuỷ
• Người bệnh suy giảm miễn dịch
• Người mới phẫu thuật

5. Hội chứng hậu Nhiễm trùng huyết

Nhiễm trùng huyết không chỉ dừng lại khi người bệnh xuất viện, các di
chứng hậu nhiễm trùng huyết còn ảnh hưởng đến người bệnh suốt phần đời
còn lại [4], đó có thể là:

• Buồn chán/ Lo lắng
• Nuốt khó/đau ngực
• Yếu cơ/giảm vận động
• Đau khớp và cơ
• Suy nghĩ tiêu cực
• Khó ngủ
• Khó tập trung
• Suy giảm trí nhớ
• Mệt mỏi

6. Nhiễm trùng huyết – Các biện pháp phòng ngừa

Các biện pháp phòng ngừa nhiễm trùng huyết bao gồm:

• Tiêm chủng đầy đủ
• Sử dụng nước sạch
• Vệ sinh tay
• Ngăn ngừa nhiễm trùng mắc phải trong bệnh viện
• An toàn sản khoa
• Nâng cao nhận thức cộng đồng

7. Hưởng ứng ngày Nhiễm trùng huyết Thế giới (13/9)

Ngày 13 tháng 9 hàng năm được chọn làm Ngày Nhiễm trùng huyết Thế giới
(World Sepsis Day) – một sáng kiến của Liên minh nhiễm trùng huyết toàn
cầu (Global Sepsis Alliance) để nâng cao nhận thức của nhân viên y tế
và cộng đồng về một tình trạng bệnh lý cấp cứu nội khoa có nguy cơ tử
vong cao nếu người bệnh không được phát hiện, điều trị kịp thời. Nhằm
hưởng ứng Ngày Nhiễm trùng huyết Thế giới năm 2023, Hội Nhi khoa Việt
Nam phối hợp cùng Bệnh viện Nhi Trung ương tổ chức Hội nghị Hồi sức cấp
cứu Nhi năm 2023 với chuyên đề “Nhiễm trùng huyết (Sepsis) ở trẻ em”
vào ngày 13-14/9/2023.

Chương  trình hội nghị:
https://hoithao.benhviennhitrunguong.gov.vn/hscc-nhi-2023/