Epinephrine hay norepinephrine trong khởi đầu vận mạch ở trẻ em shock nhiễm trùng

Nhiễm trùng huyết là nguyên nhân tử vong/ bệnh tật hàng đầu ở trẻ em. Nhận biết sớm, bù dịch hợp lý và các thuốc vận mạch là phương pháp hiệu quả để cải thiện tình trạng shock dai dẳng ở trẻ nhiễm trùng huyết. Theo các khuyến cáo mới nhất, adrenalin (epinephrin) và noradrenalin (norepinephrin) là các thuốc vận mạch dùng để khởi đầu điều trị trong shock nhiễm trùng. Cả 2 thuốc này đều có tác dụng hoạt mạch và tăng sức co bóp của cơ tim (tùy thuộc liều), giá thành rẻ, được sử dụng an toàn và hiệu quả qua đường truyền tĩnh mạch ngoại vi và trung tâm. Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có nghiên cứu nào trực tiếp đánh giá về lựa chọn khởi đầu adrenalin hay noradrenalin trong sử dụng vận mạch ở trẻ em shock nhiễm trùng.

1. Mục tiêu nghiên cứu

Đánh giá sự cải thiện trong kết quả điều trị shock nhiễm trùng ở trẻ em không có bệnh lý về tim mạch được khởi đầu bằng adrenalin và noradrenalin.

2. Đối tượng và Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu thuần tập, hồi cứu trên trẻ em từ 1 tháng đến 18 tuổi có chẩn đoán shock nhiễm trùng trong vòng 24 giờ nhập khoa Cấp cứu tại một bệnh viện nhi từ ngày 1/6/2017 đến ngày 31/12/2023. Các bệnh nhi được sử dụng  noradrenalin hoặc adrenalin là thuốc vận mạch khởi đầu.

Nghiên cứu loại trừ các trường hợp trẻ có tình trạng phản vệ, được tiêm bắp adrenalin trước khi truyền thuốc vận mạch; trẻ được nhập viện tại khoa Điều trị tích cực tim mạch; trẻ có chẩn đoán viêm cơ tim; trẻ đang dùng thuốc điều trị suy tim tại nhà; trẻ có tình trạng suy giảm chức năng tim dựa trên siêu âm; Trẻ ngừng tim trước khi sử dụng thuốc vận mạch; trẻ được sử dụng thuốc vận mạch trước khi chuyển khoa cấp cứu; chỉ định thuốc vận mạch vì lý do khác ngoài nhiễm trùng huyết.

Tiêu chí nghiên cứu:

Tiêu chí nghiên cứu chính: Tỉ lệ bệnh nhân xuất hiện biến cố bất lợi thận nghiêm trọng (MAKE30) trong 30 ngày giữa 2 nhóm, tiêu chí nghiên cứu phụ là tỉ lệ bệnh nhi tử vong trong 30 ngày giữa hai nhóm

3. Kết quả

Bảng 1. Kết quả điều trị theo lựa chọn thuốc vận mạch khởi đầu

Có 12 bệnh nhân (5,2%) có gặp biến cố trong tiêu chí nghiên cứu chính MAKE30 trong đó 9/147 (6,1%) bệnh nhân ở nhóm adrenalin và 3/84 (3,6%) bệnh nhân ở nhóm noradrenalin. Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa hai nhóm với nguy cơ tương đối là 2,6%; khoảng tin cậy 95% từ -3,0% đến 8,1%.  Có 6 ca tử vong trong vòng 30 ngày sau khi đến khoa Cấp cứu chiếm 2,6% và tất cả đều ở nhóm adrenalin , có tỷ lệ tử vong trong bệnh viện trong 30 ngày là 4,1%.

4. Kết luận

Tỷ lệ tử vong ở nhóm trẻ được sử dụng noradrenalin trong điều trị khởi đầu shock nhiễm trùng thấp hơn so với nhóm được điều trị bằng adrenalin. Tuy nhiên, tiêu chí kết hợp MAKE30 về tỷ lệ trẻ tử vong, được chỉ định liệu pháp thay thế thận mới hay có tình trạng suy thận kéo dài trong vòng 30 ngày hoặc đến thời điểm xuất viện là tương đồng ở cả 2 nhóm.

Biên tập: DS. Đỗ Thuỳ Anh, DS. Nguyễn Việt Anh
Khoa Dược – Bệnh viện Nhi Trung ương
Nguồn: Eisenberg M.A. et al. JAMA Network Open (2025); 8(4): e254720.
Link: 10.1001/jamanetworkopen.2025.4720